Tagarchief: thuiszitters

Houd de regie

Geef een reactie
Je kind werd niet gezien op zijn eerste school. Dat was terug te lezen in de schoolrapportages. Vermoedens van ADHD en autisme werden geuit, je kind werd ook alvast op die manier benaderd. En dat terwijl je kind gewoon alleen maar hoogbegaafd is. Er was weinig hoop verbetering. Ook geen alternatief in de buurt.
Je verhuist heel ver weg van je familie, voor beter onderwijs. School 2 belooft maatwerk, maar biedt deze in de praktijk toch niet. Dan is je kind in één keer thuiszitter. Wat erg voor jou kind en voor jullie als ouders.
School 3 komt in beeld. Snapt het verhaal en de behoeftes. Wil jouw kind aan boord hebben. Dan besluiten ze toch nog even school 1 + 2 te bellen, de dossiers door te nemen. Ze gaan twijfelen, annuleren de gemaakte afspraken voor de startdatum.
In paniek bel je mij. We hebben elkaar een kwartier lang gesproken. Meer was niet nodig, ik ken je kind immers. Mijn belangrijkste advies: emotie aan de kant, benader school zakelijk. Houd de regie.
Dit resulteert in het schrijven een brief, waarbij jij en vaderlief continue het mantra ‘houd de regie’ bij elke zin die jullie schrijven herhalen en school herinneren aan de gemaakte afspraken. De brief heeft succes: je kind is inmiddels begonnen op deze school en voelt zich er meteen gelukkig.

Vroeg signaleren van begaafdheid bij jonge kinderen: het startdocument.

Geef een reactie

Vroeg signaleren van begaafdheid bij jonge kinderen
Op 15 juli 2013 hebben wij vanuit stichting 360grView, waarvan ik in die tijd voorzitter was, staatssecretaris Martin van Rijn benaderd met de vraag of het mogelijk is om onderzoek te starten naar het gebruik van het Van Wiechenschema bij het vroeg signaleren van begaafdheid bij jonge kinderen en of het mogelijk was om hier meer aandacht voor te genereren. De staatsecretaris reageerde hier schriftelijk positief op.

Wat is er al gedaan
Het NCJ heeft in overleg met stichting 360grView succesvol het onderwerp vroegsignalering aangepakt. In goede samenwerking is de brochure ‘Jonge hoogbegaafde kinderen: een bijzondere groep. Kenmerken en problemen’ ontwikkeld. Met deze brochure hebben professionals in de JGZ een duidelijk handvat voor het signaleren van potentiële hoogbegaafdheid bij kinderen in de consultatiebureauleeftijd. De brochure is zowel binnen het zorgveld als daarbuiten zeer positief ontvangen.
Daarnaast is er de door de stichting gemaakte informatieve website http://ontwikkelingsvoorsprong.info, voor ouders, onderwijs- en zorgspecialisten.
Ook is er dossieronderzoek gedaan. Dit werd mogelijk met hulp van ouders, die de consultatiebureaudossiers van hun kinderen op hebben gevraagd.

Dossieronderzoek
Conclusies dossieronderzoek: vroegsignalering van een ontwikkelingsvoorsprong/hoogbegaafdheid gebeurt nauwelijks via het consultatiebureau. Er is slechts sprake van signalering van P10 uitval op de norm. Daarnaast is het consultatiebureau voor veel ouders met een kind met een ontwikkelingsvoorsprong niets meer dan een weeg- en meetbureau. Ouders ervaren geen kundige sparringpartner in de consultatiebureau-artsen en -verpleegkundigen. Daarnaast zijn ouders bang voor misvattingen, voelen ze zich niet gehoord en krijgen ze te vaak adviezen die niet passen bij kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong.

Toptalenten en excellentie
Omdat vroegsignalering binnen de consultatiebureaus in lijn is met de in het ‘Plan van aanpak toptalenten 2014-2018’ geformuleerde doelstellingen, hebben wij Staatssecretaris Sander Dekker in het verleden eveneens op de hoogte gebracht van het verschijnen van de NCJ-brochure en ons onderzoek naar dit thema.

Het Ministerie van onderwijs zet in op de toptalenten en excellentie. Excellentie is iets anders dan hoogbegaafdheid. Hoogbegaafdheid is een potentie: het geeft geen garantie op excelleren, in ieder geval niet per definitie op schoolgebied. Het excellentiebeleid van het ministerie richt zich op  – zoals OCW dat zelf definieert – de ‘schoolloopbaan van leerlingen met hoge Citoscore’.

Het toptalentenbeleid is gericht op ‘de top 20% best presterende leerlingen van een klas of groep’. Er is bij het ministerie dus geen beleid gericht op hoogbegaafden en daarmee ook niet op het ontwikkelen van hun potentieel en hun optimale groei.

Frappant detail is dat steeds minder leerlingen zichzelf in de definitie van toptalent herkennen: het blijkt dat 16% (2015) van de leerlingen in het Voortgezet onderwijs zich tot toptalenten rekent, in 2013 was dit nog 23% (cijfers CBS). Hoeveel leerlingen daarvan (mogelijk) hoogbegaafd zijn is niet onderzocht.

Op basis van het feit dat hoogbegaafde leerlingen niet automatisch ‘excelleren’ kun je dus stellen dat het excellentie- en toptalentenbeleid vanuit het ministerie en de scholen geen relatie heeft met hoogbegaafdheid. Je loopt hiermee het risico veel potentieel over te slaan.

Scholen
Er is in de afgelopen jaren vanuit de scholen zelf meer aandacht voor hoogbegaafdheid in het onderwijs gekomen, onder andere via voltijds scholen voor hoogbegaafdheid. Toch gaat het nog steeds niet goed met deze groep kinderen. Te vaak vallen deze leerlingen uit, of hebben ze onderweg ondersteuning nodig om het schoolsysteem te doorlopen. Het lijkt erop dat juist een bepaalde groep hoogbegaafde leerlingen vaker uitval laat zien dan anderen groepen.

Van Wiechenschema
Om het vroegsignaleren een vaste plaats in de systematiek van het consultatiebureau te kunnen geven, is er in die periode ook gekeken in hoeverre de Van Wiechenschema’s een adequaat instrument vormen voor het signaleren van talent. Voor ouders en voor basisscholen biedt het een concreet aanknopingspunt bij de vraag welk onderwijs het meest passend is voor een kind. De zorgvraag die nu vaak in de loop van een schoolcarrière ontstaat kan zo worden beperkt, hetgeen binnen de werkvelden volksgezondheid en onderwijs leidt tot een daling van het gebruik van voorzieningen, misdiagnoses en langdurende uitval op school (thuiszitters). Vroegsignalering van talent op het consultatiebureau leidt ook tot meer maatwerk in het onderwijs en op termijn ook tot kostenbesparing.

Waar staan we nu
Inmiddels zijn we een aantal jaren verder. Mijn dagelijkse professionele betrokkenheid bij maatwerk in het onderwijs en de thema’s vroegsignalering, misdiagnoses en thuiszitters noden mij om nogmaals contact met de staatsecretarissen van Rijn en Dekker te zoeken, ook nu ik niet meer betrokken ben bij stichting 360grView.

Zeker ten aanzien van thuiszitters kan, zoals geconcludeerd in de sessies Preventie op de Thuiszitterstop, vroegsignalering 0-4 jaar een grote rol spelen – niet alleen rond een ontwikkelingsvoorsprong.

Onderlinge afstemming tussen de ministeries die gaan over volksgezondheid (VWS) en onderwijs (OCW) hierover leek mij zinvol, omdat een succesvolle implementatie van vroegsignalering staat of valt met de zorgvuldige overdracht van gegevens tussen de zorgprofessionals van het consultatiebureau en de onderwijsprofessionals van de basisschool.

Overleg met OCW en VWS
De ministeries OCW en VWS hebben mijn uitnodiging om samen om tafel te gaan om te praten over het belang van vroegsignalering van een ontwikkelingsvoorsprong aangenomen. Op 31 mei ging ik daarvoor naar Den Haag. Natuurlijk ging Lilian van der Poel met me mee, we werken immers al ruim 5 jaar samen aan het thema ontwikkelingsvoorsprong.

In een gesprek kun niet alles vertellen en onthouden. Daarom is er een gesprekshandleiding geschreven waarin we de onder andere huidige situatie, knelpunten, oplossingen en opbrengsten van een ander beleid hebben beschreven. Deze longread is hier te lezen.

Startdocument
Willen we passend onderwijs leveren voor hoogbegaafdheid leerlingen en gaan voor een optimale ontwikkeling dan moeten we inzetten op (vroeg-)signalering. De manier waarop is eigenlijk simpel: volg daarvoor de rode draad in de ontwikkeling van het kind. Stimulerend signaleren en een breder gebruik van het Van Wiechenschema zijn daarvoor de juiste gereedschappen, die leiden tot wat ik noem een startdocument, die niet alleen voor kinderen met een voorsprong te gebruiken is:
1. Zorg ervoor dat het consultatiebureau de taak en mogelijkheden krijgt om vroeg te signaleren.
2. De bevindingen van 4 jaar continu signaleren kunnen dan, indien de ouders dat wensen, als startdocument ter ondersteuning aan hen meegeven worden.
3. Met het startdocument kunnen de ouders gericht op zoek naar een school met passende expertise.
4. Scholen kunnen met het startdocument van consultatiebureau vanaf het begin van de onderwijscarrière van het kind op zijn minst insteken op het ontwikkelingsniveau van het kind.
5. De mogelijkheden en het potentieel van het kind kunnen op deze manier beter benut worden.

Aan de ontwikkeling van het startdocument wordt door mij al gewerkt.

Verdere aanbevelingen
• Onderzoek naar de groep P90 kinderen om meer informatie te krijgen over ontwikkelingsvoorsprong is noodzakelijk. Alleen als we weten wanneer er sprake is van een voorsprong en wanneer we zicht krijgen wat de werkelijke signaleren van een voorsprong zijn, wordt signaleren ook werkelijk signaleren.
• Vroegsignalering, specifieke kennis over de verschillende vormen van begaafdheid en de onderwijsbehoeften van deze kinderen moeten vast onderdeel worden van de lerarenopleidingen.
• Inventarisatie van mogelijkheden tot vroegsignalering op de kinderopvang en peuterspeelzaal is noodzakelijk gevolgd door scholing van de pedagogisch medewerkers.

(H)erkenning, en dan
Na de (h)erkenning moet de nadruk liggen op individueel maatwerk in het onderwijs, het op de correcte manier uitleggen van signalen en voorkomen van een verkeerde kijk op het kind en uitval op het gebied van gezondheid. Dit is iets wat de ministeries van OCW en VWS samen op moeten pakken. Hoogbegaafden komen er niet vanzelf, daar is degelijk hoogbegaafdenbeleid voor nodig, zowel in de groep 0-4 jarigen als in de groep 4 en ouder.

Een lang, vaak pijnlijk en nutteloos duur traject voor school, ouders en kind met misdiagnoses en onnodige zorgkosten worden hiermee voorkomen. Het onderwijs kan weer doen waar ze goed in is: het kind vanaf het begin passend onderwijs bieden en ervoor zorgen dat de leerlijn van het kind daadwerkelijk stijgt. Door vroegsignalering wordt het mogelijk problematiek rondom hoogbegaafde kinderen voorgoed uit te bannen.

Winstpunten zitten hierin dus zowel aan de kant van het ministerie van VWS als aan de kant van het ministerie van OCW.

We vragen om de samenwerking tussen de twee ministeries te intensiveren en op die manier bij te dragen aan het daadwerkelijk optimaliseren van de kindontwikkeling – met brede opbrengsten voor (alle inwoners van) Nederland, het mogelijk maken van Passend Onderwijs – het speerpunt van het onderwijsbeleid en een correct invulling van het volksgezondheidsbeleid – met vermindering van onnodige kosten.

De boodschap is, zo hebben we het idee, deels goed binnengekomen bij VWS en OCW. Het andere deel moet, om de woorden van Lilian van der Poel te gebruiken: ‘net als een wasmiddel eerst inwerken’.

Dorien Kok
http://DorienKok.nl

Vervroegde instroom op de basisschool.

Geef een reactie

– Eerder naar school –

Wet op primair onderwijs – Artikel 39. Toelatingsleeftijd onderwijs:
39.1
Om als leerling tot een school te worden toegelaten, moet een kind de leeftijd van 4 jaar hebben bereikt.
39.3
In de periode vanaf de leeftijd van 3 jaar en 10 maanden tot het bereiken van de leeftijd van 4 jaar kan het bevoegd gezag kinderen gedurende ten hoogste 5 dagen toelaten. Deze kinderen zijn geen leerlingen in de zin van de wet.

Kinderen ontwikkelen zich niet gelijk. Soms vormt die leeftijdsgrens voor toelating op de basisschool dus ook werkelijk een probleem. Als een jong kind bijvoorbeeld een taalachterstand heeft, maar ook als een kind eerder toe is aan school – vanuit een cognitieve ontwikkelingsvoorsprong van soms wel 2 jaar.

Juni 2014 – Onderwijsinspectie
Navraag op verzoek van enkele van mijn cliënten over vervroegde instroom bij een ontwikkelingsvoorsprong leverde in juni 2014 de volgende reactie op van het Loket Onderwijsinspectie:
‘De inspectie meent dat vervroegde toelating in sommige gevallen een uitkomst is voor kinderen met een grote ontwikkelingsvoorsprong en wijst vervroegde toelating dan ook niet per definitie af. Voorop staat de vrijwillige medewerking van de school. Anders gezegd: de school moet akkoord zijn met vervroegde toelating. Is de school niet akkoord, dan is vervroegde toelating niet mogelijk. Er is dus heel nadrukkelijk geen sprake van een recht op vervroegde toelating. 

De wettelijke toelatingsleeftijd voor het basisonderwijs is 4 jaar, maar het bestuur van een school heeft in uitzonderingsgevallen de mogelijkheid aan kinderen onder de 4 jaar toegang te verlenen. Het bestuur zou bij het inwilligen van een dergelijke wens er wel om moeten denken dat:
* de peuter niet als leerling kan worden toegelaten, cq ingeschreven;
* voor de 3 jarige geen rijksbekostiging wordt gegeven;
* ouders van tot de school toegelaten leerlingen bedenkingen kunnen hebben tegen het door de 3-jarige gebruik maken van het onderwijsaanbod, voor zover dat ten koste zou gaan van de eigenlijke leerlingen van de school;
* de bestaande aansprakelijkheidsverzekeringen van de school mogelijk niet op de peuter van toepassing zijn;
* wellicht een aanvullende verzekering moet worden afgesloten die erin voorziet dat zaken geregeld zijn als de peuter iets overkomt of deze zelf iets aanricht dat schade oplevert (door de ouders af te sluiten).’

Maatwerkgedachte scholen
We horen vanuit het onderwijswerkveld steeds vaker dat scholen hierop in willen spelen vanuit de maatwerkgedachte. Dat is een goede ontwikkeling. Helaas verloopt dit nog niet altijd goed, afstemming vanuit alle betrokkenen is verder nodig:
In februari 2017 werd ik geïnformeerd over een situatie rond een kind met een ruime ontwikkelingsvoorsprong, waarbij er overeenstemming was tussen ouders en school over de noodzaak van vervroegde instroom. Dit om de natuurlijke ontwikkeling van het kind te ondersteunen en om schade bij het kind te voorkomen. De onderwijsinspectie gaf hiervoor echter geen toestemming. Dit is in tegenspraak met de eerdere reactie van de Onderwijsinspectie.

Februari 2017 – Onderwijsinspectie
De Onderwijsinspectie stelt zich bij nieuwe navraag van mijn kant op het standpunt dat ‘(in ieder geval) structurele toelating van driejarigen tot het onderwijs zonder inschrijving niet de bedoeling is’. De inspectie gaf aan ‘bezig te zijn met het opstellen van een een beleidslijn met OCW, SZW (Samenwerkingsverbanden) en de GGD. Het is afwachten of en wanneer het huidige standpunt wordt gewijzigd.’ Echter: GGD-GHOR april 2017: “Er is in tegenstelling tot wat de inspectie meldt geen nieuwe beleidslijn in de maak.”

November 2017 Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Hernieuwde navraag geeft in november 2017 het volgende antwoord van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW):

Er is binnen de huidige wetgeving geen mogelijkheid om een uitzondering te maken op de toelatingsleeftijd van 4 jaar. Zoals u in uw e-mail al aangeeft, kunt u in artikel 39 van de Wet op het primair onderwijs meer lezen over de toelating en het wennen van een kind op de basisschool.

Op de website van de Inspectie van het Onderwijs kunt u vinden wat er wel wettelijk toegestaan is op het gebied van onderwijs aan driejarigen in opvang-onderwijs. Zo is het soms mogelijk om met de beoogde basisschool van een kind te bespreken of zij lesmateriaal dat aansluit bij de behoefte van het kind beschikbaar willen stellen aan het kinderdagverblijf of de peuterspeelzaal. Op deze manier kan een kind dat daar al aan toe is meer worden uitgedaagd in de groep.

VVE: voorschoolse of vroegschoolse educucatie
In Nederland kennen we het systeem van VVE: voorschoolse (voor kinderen van 2,5 tot 4 jaar) of vroegschoolse (voor kinderen uit groep 1 en 2) educatie indien er sprake is van een achterstand. Kinderen krijgen deze vorm van educatie op de peuterspeelzaal, basisschool of in de kinderopvang. De gemeente bepaalt of een kind hiervoor in aanmerking komt. Meestal gaat dit via het consultatiebureau. In de voorschoolse of vroegschoolse educatie leert een kind al spelend de Nederlandse taal. Zo kan het kind de achterstand inhalen en een goede start maken op de basisschool.

Brede discussie over vroeginstroom
Graag trek ik de discussie over vroeginstroom breder: Nederland is erg succesvol als het gaat om het signaleren van een achterstand (o.a. via vroegsignalering door de consultatiebureau’s) en op het inspelen hierop via de VVE programma’s. Succesvolle implementatie van vroegsignalering staat of valt echter met samenwerking en overeenstemming tussen de onderwijsprofessionals van de basisschool en dé kindspecialist en wettelijk verantwoordelijke: de ouder. Indien nodig aangevuld met een zorgvuldige overdracht van gegevens tussen de zorgprofessionals van het consultatiebureau en de school.

Vroegsignalering
Op 15 juli 2013 hebben we vanuit stichting 360grView, waarvan ik in die tijd voorzitter was, staatssecretaris Martin van Rijn van VWS benaderd met de vraag of het mogelijk is om onderzoek te starten naar het gebruik van het Van Wiechenschema bij het vroeg signaleren van begaafdheid bij jonge kinderen, en of het mogelijk is om hier meer aandacht voor te genereren. De staatsecretaris reageerde hier positief op (brief met kenmerk 108821-PG). De stichting is hier mee aan de slag gegaan, met onder andere het NCJ (Nederlands centrum Jeugdgezondheid).

Bevindingen: voor ouders en voor basisscholen biedt het breed gebruiken van Van Wiechenschema’s op de consultatiebureau’s een concreet aanknopingspunt bij de vraag welk onderwijs het meest passend is voor een kind én wanneer het per kind leeftijdtechnisch gezien in het belang van dat kind is om in te stromen in het basisonderwijs, indien er sprake is van een ontwikkelingsvoorsprong. De zorgvraag die nu vaak in de loop van een schoolcarrière ontstaat kan zo worden beperkt, hetgeen leidt tot een daling van het gebruik van voorzieningen, misdiagnoses en langdurende uitval op school (thuiszitters).

Het NCJ heeft verder in overleg met stichting 360grView succesvol het onderwerp vroegsignalering aangepakt. In goede samenwerking is de brochure ‘Jonge hoogbegaafde kinderen: een bijzondere groep; Kenmerken en problemen’ ontwikkeld (https://ontwikkelingsvoorsprong.info/2014/03/27/ncj-brochure-jonge-hoogbegaafde-kinderen/). Met deze brochure hebben professionals in de JGZ een duidelijk handvat voor het signaleren van potentiële hoogbegaafdheid bij kinderen in de consultatiebureauleefijd. De brochure is zowel binnen het zorgveld als daarbuiten zeer positief ontvangen. Daarnaast is er de door de stichting gemaakte informatieve website http://ontwikkelingsvoorsprong.info, voor ouders, onderwijs- en zorgspecialisten.

Omdat vroegsignalering binnen de consultatiebureaus in lijn is met de in het ‘Plan van aanpak toptalenten 2014-2018’ geformuleerde doelstellingen, hebben wij Staatssecretaris Sander Dekker eveneens op de hoogte gebracht van het verschijnen van de NCJ-brochure en ons onderzoek naar dit thema. Er ligt immers een duidelijke link tussen vroegsignalering en besluitvorming rond vervroegde instroom op de basisschool als we het hebben over maatwerk.

Vroegsignalering van talent op het consultatiebureau leidt niet alleen tot meer maatwerk in het onderwijs maar op termijn ook tot kostenbesparing. Zeker ten aanzien van thuiszitters kan, zoals geconcludeerd in de sessies Preventie op de Thuiszitterstop op 6 februari 2017, vroegsignalering 0-4 jaar een grote rol spelen – niet alleen rond een ontwikkelingsvoorsprong.

Maatwerk
Maatwerk is dus nodig. Het is aan te bevelen het Van Wiechen systeem van vroegsignalering van het consultatiebureau ook actief te gebruiken voor het signaleren van een voorsprong. Zo kan een kind met een voorsprong, net zoals een kind met een achterstand, een passende en waarschijnlijk vroegere start maken op de basisschool. Ruimte voor een 0/1 groep zou wat dat betreft een goed voorbeeld zijn. Een bredere kijk op of hervalidatie van Artikel 39 is daarvoor aan te raden.

Dorien Kok
http://DorienKok.nl

#TK2017: partijstandpunten over onderwijs aan hoogbegaafden

1 antwoord

Tweede kamerUPDATES
22 februari: Zie SGP
23 februari: zie PVV
24 februari: zie Ondernemerspartij
27 februari: zie Forum voor Democratie
1 maart: zie CDA
2 maart: zie PvdA en Piratenpartij
10 maart: zie SP
14 maart: zie D66

In een eerder blog van juni 2010  (“PvdA: ‘Hoogbegaafde kinderen kosten klauwen vol geld’”) schreef  ik over de toenmalige standpunten van de politieke partijen in Nederland ten aanzien van onderwijs voor hoogbegaafde kinderen.

Voor de verkiezingen van 2012 deed ik dit opnieuw. Dit keer niet via directe navraag bij de partijen maar via de blog van onderwijsjournalist Ronald Buitelaar, die de onderwijsparagrafen van de verkiezingsprogramma’s heeft verzameld.

Op 15 maart 2017 gaan we weer naar de stembus. Wat is nu de stand van zaken?

Excellentie
In het algemeen pakt het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap onderwijs aan hoogbegaafden op via het thema ‘Excellentie’.

Het gevaar voor hoogbegaafden ten aanzien van de benadering vanuit excellentie is dat vele hoogbegaafde leerlingen niet excelleren en niet gezien en geholpen worden. Hoogbegaafd betekent immers niet altijd dat er sprake is van excelleren. Voorkomende problemen zijn oa leerproblemen, faalangst en onderpresteren, maar ook misdiagnoses spelen een rol. Andersom betekent het feit dat een kind excelleert absoluut niet dat het ook hoogbegaafd is. Excelleren betekent immers eigenlijk alleen maar uitblinken. Veel thuiszitters blijken hoogbegaafde leerlingen te zijn.

Kosten
Staatsecretaris Sander Dekker heeft in april 2016 in antwoord op vragen van Kamerlid Siderius aangegeven dat het onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen net als voor andere leerlingen vrij toegankelijk en kosteloos moet zijn. De samenwerkingsverbanden passend onderwijs moeten op papier voorzien in een passend aanbod voor elke leerling, ook voor hoogbegaafde leerlingen.

In de praktijk blijkt dit nog steeds niet altijd zo te zijn. Ouders wordt bijvoorbeeld bij de voordeur van school verplicht om te tekenen voor de betaling van de ouderbijdrage om toegang tot dit onderwijs te krijgen voor hun kind of worden verwezen naar regulier onderwijs als ze de bijdrage niet langer kunnen of gezien bovengenoemde kostenbesluit niet (langer) willen betalen. Ouders durven hiervoor niet hardop aan de bel te trekken, omdat scholen en besturen dan zeggen de speciale afdelingen/scholen mogelijk te sluiten.

Ouders zijn doorgaans diegene bij wie de rekening voor extra begeleiding of onderzoek door experts op de mat valt. Als ze daarvoor draagkrachtig genoeg zijn tenminste, anders staan ze met lege handen. Dit versterkt de ongelijkheid in het onderwijs.

Expertise
Ook missen veel scholen en samenwerkingsverbanden nog de expertise rond deze leerlingen, waardoor maatwerk lastig te verkrijgen is. Problemen worden ook nog te vaak verkeerd uitgelegd, bijvoorbeeld vanuit diagnostiek. Het is daarnaast belangrijk dat deze kinderen niet per se als zorgleerling moeten worden gezien, maar dat het besef er komt dat er maatwerk geleverd moet worden om deze (eigenlijk gewoon alle) kinderen hun natuurlijke ontwikkeling te laten volgen. De maatschappelijke kosten van het niet (h)erkennen van hoogbegaafdheid zijn daarbij hoog, zeer hoog. Zo hoog dat de kosten van eventuele extra begeleiding daarbij in het niet vallen.

Extra aandacht voor passend onderwijs aan hoogbegaafden is dus echt nodig.

Huidige vragen aan de politiek
Concreet zijn de volgende twee vragen met toelichting gesteld aan de deelnemende partijen*:
1. Programma’s en speciaal onderwijs voor hoogbegaafde kinderen moet worden ondersteund. Ziet uw partij dit ook zo en hoe gaat u dit concreet invullen.
2. Hoe ziet uw partij de problematiek rond de extra kosten voor ouders en het tekort aan benodigde expertise.

Partijprogramma’s
Daarnaast heb ik de partijprogramma’s bekeken op het het onderwerp onderwijs in het algemeen, talentontwikkeling, maatwerk, thuiszitters en natuurlijk hoogbegaafdheid.

Hieronder vindt u een samenvatting van de inhoud van de partijprogramma’s per partij benoemd, op volgorde van het kiesnummer. Een eventuele reactie op bovengenoemde vragen wordt daar ook bij elke partij benoemd. Ik heb de partijen die niet reageerden na 14 dagen een herinnering gestuurd.

VVD
“De VVD vindt dat ieder kind de beste kansen verdient om zijn talenten te ontwikkelen. De jeugd heeft immers de toekomst. Om ervoor te zorgen dat onze kinderen in alle opzichten kunnen meedoen in de samenleving is het van levensbelang dat zij goed onderwijs krijgen. Goed onderwijs helpt hen bovendien om zich te ontplooien tot mensen met verantwoordelijkheidsbesef en respect voor ieder individu. Ook biedt goed onderwijs iedere leerling – ongeacht zijn afkomst – kennis van en inzicht in de Nederlandse samenleving en rechtstaat. Goed onderwijs sluit aan bij de arbeidsmarkt en stimuleert ondernemerschap. Ons land heeft een goed opgeleide beroepsbevolking nodig die alle talenten optimaal benut, van jong en oud. Talent zit volgens de VVD niet alleen in de hersens maar ook in de handen. Goede vaklui brengen ons land verder, of je nu loodgieter bent of advocaat.

De VVD vindt dat onderwijs in het teken moet staan van de leerling. Scholen moeten het beste uit iedere leerling zien te halen. Dat kan alleen als de overheid de kwaliteit van het onderwijs centraal stelt. De VVD tolereert niet dat kinderen ondermaats onderwijs krijgen.

Talent krijgt in het onderwijs te weinig kans. Met tal van onderwijsvernieuwingen is geprobeerd om gelijk te maken wat niet gelijk is. Leerlingen moeten als gevolg daarvan te veel  ́passen in het systeem’. De VVD wil dat omdraaien, zodat het systeem zich weer aanpast aan de leerling. Alle individuen zijn immers verschillend, zowel in achtergrond als in ambities en talenten. De VVD kiest voor beter onderwijs om de eisen die aan toekomstige generaties gesteld worden voor te zijn. De VVD investeert daarom 2,5 miljard euro extra in het onderwijs.

De VVD wil ruim baan geven aan het gymnasium, en hoogbegaafdheid moet serieus worden genomen in het onderwijs: bijzonder talent verdient bijzondere aandacht.”

Het complete verkiezingsprogramma van de VVD is hier te vinden.”

PvdA
“Onderwijs is een cruciale waarde in de vormende jaren van kinderen en jongeren. Zij leren stap voor stap de wereld kennen en kunnen in deze periode het gemakkelijkst en gretigst nieuwe dingen leren. Zij moeten in die jaren alle kansen krijgen om zich kennis en vaardigheden eigen te maken, en hun persoonlijkheid, hun wereldbeeld en hun interesses te vormen. Een gunstige, inspirerende start blijft een leven lang doorwerken. Ouders en verzorgers hebben hierin een grote verantwoordelijkheid, en daarnaast is het onderwijs van onschatbare waarde.

Het ene kind ontwikkelt zich sneller dan het andere, doordat talenten uiteenlopen maar ook doordat de sociaaleconomische achtergrond per kind verschilt. In het gehele onderwijs moeten we dan ook de hindernissen wegnemen voor kinderen die met een achterstand beginnen, en recht doen aan ‘laatbloeiers’ die in een ander tempo leren dan gemiddeld. Behalve kennisoverdracht en cognitieve ontwikkeling moeten ook persoonlijke, sociaal- emotionele ontplooiing en burgerschap deel uitmaken van het onderwijs. Dit vereist uitstekend onderwijs voor iedereen, juist ook voor kinderen die van huis uit minder meekrijgen, en juist ook in de meest kwetsbare wijken. Zo draagt het onderwijs bij aan de vorming van zelfstandige en autonome burgers die volwaardig aan de samenleving kunnen deelnemen.”

Het woord hoogbegaafd(heid) komt niet voor in het partijprogramma van de PvdA.

UPDATE 2 maart: Schriftelijke reactie publieksvoorlichting PvdA  op gestelde vragen betreffende hoogbegaafdheid:

2017-pvda-antwoorden

Het complete verkiezingsprogramma van de PvdA is hier te vinden.

PVV
De woorden onderwijs en hoogbegaafd(heid) komen niet voor in het partijprogramma van de PVV.

UPDATE 23 februari: Schriftelijke reactie publieksvoorlichting PVV op gestelde vragen betreffende hoogbegaafdheid:
20170223-pvv-antwoordHet complete verkiezingsprogramma van de PVV is hier te vinden.

SP
“Passend onderwijs is nu teveel knellend onderwijs. Het speciaal onderwijs blijft gegarandeerd voor leerlingen met een (ernstige) beperking, gedragsproblemen of zeer lage intelligentie. We investeren in specifieke leerprogramma’s met kleine klassen en voldoende ondersteuning. Speciale programma’s voor hoogbegaafden worden beschermd.

De ouderbijdrage wordt begrensd en is altijd vrijwillig, alle kinderen moeten kunnen meedoen aan activiteiten. Scholen die hiermee sjoemelen worden beboet.”

UPDATE 10 maart: Schriftelijke reactie SP via beleidsmedewerker Petra Schijvenaars op gestelde vragen betreffende hoogbegaafdheid:
20170310 SP Antwoorden #TK2017

Het complete verkiezingsprogramma van de SP is hier te vinden. Het kamerstuk waar de SP in haar antwoord naar verwijst is hier te lezen.

CDA
“Goed onderwijs is de belangrijkste investering in het land dat wij willen doorgeven. Onze ouderen hebben ons land opgebouwd, maar onze kinderen zijn de toekomst. Het is onze taak om hen thuis en op school goed voor te bereiden op hun rol en plek in de samenleving en de wereld daarbuiten. Goed onderwijs biedt alle kinderen en jongeren de kans om hun talenten te ontwikkelen en uit te groeien tot volwaardige en betrokken burgers.

Ondanks de belofte van ‘passend onderwijs’ voor alle kinderen is het aantal thuiszitters nauwelijks afgenomen.

Omdat ieder kind recht heeft op onderwijs is het idee achter het passend onderwijs op zich goed; de praktijk is echter veel te bureaucratisch, te weinig gericht op preventie en daardoor niet effectief. Te veel kinderen zitten alsnog thuis in plaats van op school. Wij willen dat scholen meer mogelijkheden en middelen krijgen om maatwerk te bieden, zowel voor kinderen die meer zorg nodig hebben als voor kinderen die meer uitdaging nodig hebben. Daarbij staat het belang van het kind altijd centraal in de toewijzing van budgetten.”

Het woord hoogbegaafd(heid) komt niet voor in het partijprogramma van het CDA.

UPDATE 1 maart: Schriftelijke reactie publieksvoorlichting CDA op gestelde vragen betreffende hoogbegaafdheid:

tk2017-cda-antwoorden

Het complete verkiezingsprogramma van het CDA is hier te vinden.

D66
“Goed onderwijs is, naast het gezin waarin je opgroeit, de aanjager van kansen en de motor van persoonlijke groei en ontplooiing. Een leven lang. Door onderwijs vergroot je niet alleen je kennis en ontwikkel je taal-, reken- of vakman vaardigheden: onderwijs bereidt je ook voor op een leven in een samenleving waarin er oog is voor de ander en waar mensen in staat zijn zelf goede keuzes te maken.

Talent en inzet zijn de enige factoren die het succes van het individu bepalen. Ongeacht je afkomst, kansen voor de toekomst.

Stimuleer getalenteerde leerlingen:
Uit vergelijkende onderzoeken blijkt keer op keer dat zwakkere leerlingen zich dankzij het Nederlandse onderwijsstelsel goed ontwikkelen. Dat is iets om trots op te zijn en op voort te bouwen met onze agenda van kansengelijkheid. Tegelijkertijd zijn wij veel minder goed in het ontwikkelen van de meest getalenteerde leerlingen en studenten. Wij zijn ervan overtuigd dat toptalent alleen maar belangrijker wordt voor het economisch en maatschappelijk succes van Nederland in een globaliserende wereld. Daarom wil D66 dat specifieke programma’s, zoals plusklassen en honoursprogramma’s, ruimschoots beschikbaar en toegankelijk zijn. Daar waar een kleine school deze niet kan aanbieden moet er met scholen in de buurt en de gemeente gezocht worden naar oplossingen. Daarnaast nemen we barrières weg, bijvoorbeeld door minderjarige leerlingen die naar de universiteit gaan, net als ieder ander toegang tot het sociaal leenstelsel te geven.

Passend onderwijs – voor achterblijvers én hoogbegaafde leerlingen:
Elk kind heeft recht op onderwijs op zijn of haar eigen niveau, binnen de eigen mogelijkheden. Of leerlingen nu achterblijven of juist hoogbegaafd zijn, of achterblijven omdát ze hoogbegaafd zijn: D66 wil hun leerrecht wettelijk verankeren. Voor kinderen die extra zorg nodig hebben, zijn extra budgetten beschikbaar. D66 wil het toekennen van deze budgetten eenvoudiger maken. Een aanvraag door school en ouder moet in principe voldoen. Passend onderwijs moet ook voorzien in specifieke behoeften van leerlingen met beperkingen. In sommige gevallen is en blijft speciaal onderwijs door vakspecialisten noodzakelijk.

Thuiszitten is nooit een acceptabel alternatief. De recente invoering van passend onderwijs verplicht schoolbesturen om samen te werken in het aanpassen van het onderwijs aan de onderwijsbehoefte van de leerling. Zo kunnen meer leerlingen in het regulier onderwijs blijven en wordt schoolverzuim tegengegaan. De ontstane samenwerkingsverbanden voor passend onderwijs zullen de komende jaren hard moeten werken om het aantal thuiszitters terug te dringen. Extra aandacht is nodig voor het vergroten van de betrokkenheid van de ouders en het beperken van de administratieve belasting van ouders en leraren.

Koester bijzonder talent:
D66 koestert jong sportief, creatief en ondernemend talent. Deze talenten lopen soms tegen de inflexibele structuur van het schoolse leven aan, ondanks de inzet van bijvoorbeeld Topsport Talentscholen (LOOT) of creatieve opleidingen zoals conservatoria. D66 wil dat we voor deze talenten flexibel omgaan met onderwijstijd en -doelen. Wij streven ernaar de mogelijkheden voor sportieve en creatieve talenten in het onderwijs te optimaliseren.”

UPDATE 14 maart: Schriftelijke reactie Irene van den Broek van D66  op gestelde vragen betreffende hoogbegaafdheid:
D66 20170314 #tk2017
Het complete verkiezingsprogramma van D66 is hier te vinden.

ChristenUnie
“Het onderwijs dat je geeft, is bepalend voor het land dat je bouwt. Onderwijs biedt kansen en perspectief. Nederland heeft dankzij de onderwijsvrijheid een wereldwijd uniek en sterk onderwijssysteem, met een grote diversiteit aan scholen. Ouders kunnen kiezen voor het onderwijs dat aansluit bij de opvoeding en levensovertuiging. De ChristenUnie staat pal voor de vrijheid van onderwijs.

Ieder kind is anders, gemiddelde kinderen bestaan niet. Iedereen heeft het recht om zijn of haar talenten te ontwikkelen: of je nu goed bent in taal en rekenen of juist met je handen. Of je nu veel of weinig beperkingen hebt. De ChristenUnie wil investeren in de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen.

Uitval voorkomen: Een goede begeleiding van de overgang naar een volgende school, omdat het risicomomenten zijn voor schooluitval en leerproblemen.
Inclusief en passend onderwijs: Ieder kind heeft het recht om mee te doen.
Er komt meer ruimte voor maatwerk voor kinderen met een beperking of chronische ziekte, bijvoorbeeld om lestijden aan te passen.
Zorgbudget direct via scholen: Schoolbesturen zijn verantwoordelijk voor een passende plek voor iedere leerling. Daarom worden de zorgbudgetten directer ingezet op school.”

Het woord hoogbegaafd(heid) komt niet voor in het partijprogramma van de ChristenUnie.

Het complete verkiezingsprogramma van de ChristenUnie is hier te vinden.

GroenLinks
“Kansrijk onderwijs: Het onderwijs wordt gedomineerd door het economisme. Vanaf jonge leeftijd worden kinderen opgeleid tot producten voor de arbeidsmarkt. De vroege selectie begrenst de kansen van kinderen. Afkomst bepaalt welke opleiding zij volgen. Er gaat iets grondig fout als de talenten van jongeren worden verspild en zij hun dromen niet kunnen najagen.

GroenLinks wil kansrijk onderwijs met scholen waarin kinderen opgroeien tot zelfbewuste en nieuwsgierige volwassenen die vol zelfvertrouwen hun weg vinden in de moderne samenleving. Ieder kind is anders en ontwikkelt zich anders. Jonge mensen moeten op ieder schoolniveau, van vmbo tot vwo, van mbo tot universiteit, het beste uit zichzelf kunnen halen. We willen inclusieve scholen waar leerlingen hun eigen ontwikkeltempo kunnen volgen, waar ze leeftijdsgenoten met verschillende achtergronden ontmoeten en waar leerkrachten trots kunnen zijn op hun vak. Laatbloeiers krijgen een tweede, derde, en als het nodig is, een vierde kans.”

Het woord hoogbegaafd(heid) komt niet voor in het partijprogramma van GroenLinks.

Het complete verkiezingsprogramma van GroenLinks is hier te vinden.

SGP
“De overheid moet er op toezien dat alle kinderen onderwijs krijgen. Als ouders door middel van thuisonderwijs aan de leerplicht willen voldoen, dan dient de overheid die keuze te accepteren en te respecteren. Wel ziet zij er door periodieke controle op toe of dit thuisonderwijs aan basale wettelijke vereisten voldoet.

Ouders en docenten verdienen ook volop ruimte en vertrouwen om het onderwijs in vrijheid in te richten. Zo is het niet aan de overheid om te bepalen wat excellent onderwijs is. Dat is namelijk niet neutraal vast te stellen.

Het woord hoogbegaafd(heid) komt niet voor in het partijprogramma van de SGP.

UPDATE 22 februari: Schriftelijke reactie SGP via beleidsmedewerker G. Leertouwer op gestelde vragen betreffende hoogbegaafdheid:2070222-sgp-antwoordenHet complete verkiezingsprogramma van de SGP is hier te vinden.

Partij voor de Dieren
“Goed en toegankelijk onderwijs vormt het fundament van een vrije, democratische samenleving. Een samenleving bloeit alleen als iedereen, ongeacht zijn of haar afkomst, de kans krijgt zich te ontwikkelen en de opleiding te volgen die past bij zijn of haar vermogens. Toegankelijkheid van het onderwijs is een kernwaarde die te allen tijde onze verdediging verdient – en sinds de afschaffing van de basisbeurs zelfs weer moet worden bevochten.

Scholen moeten niet worden afgerekend op cijfers, maar op de daadwerkelijke ontwikkeling van de leerling. De rekentoets wordt afgeschaft en doorstromen naar een volgende opleiding wordt makkelijker gemaakt in plaats van moeilijker. Onderwijs moet niet alleen gericht zijn op het ontwikkelen van cognitieve vermogens maar op de ontplooiing van álle menselijke vermogens, inclusief sociale, emotionele, motorische en creatieve vermogens.

Leraren, leerlingen en ouders krijgen veel meer autonomie bij het bepalen van prioriteiten. Geen onderwijs dat gebaseerd is op standaardisatie, controle, concurrentie en zakelijke managementmodellen.

Onderwijs wordt toegesneden op de menselijke maat. Daarbij gedijen zowel leerlingen als leraren.”

De Partij voor de Dieren is tegen bezuinigingen in het passend onderwijs: “Door te bezuinigingen op passend onderwijs dreigen kinderen de extra begeleiding kwijt te raken die voor hen zo broodnodig is om onderwijs te kunnen volgen. Duizenden kinderen zitten thuis en raken in een isolement doordat is bezuinigd op passend onderwijs. We moeten veel meer investeren in aangepaste les- programma’s, zodat geen kind tussen wal en het schip valt. Ook programma’s en speciaal onderwijs voor hoogbegaafde kinderen worden ondersteund.”

Het complete verkiezingsprogramma van de PvDD is hier te vinden.

50Plus
“In het primair onderwijs wil 50PLUS de klassen verkleinen en het aantal lesuren per docent verminderen. De indirecte taken verminderen, waardoor er meer aandacht voor de leerling is. 50PLUS ziet voor- en nadelen van bijzonder onderwijs en wil hier graag een publiek debat over. 50PLUS is geen voorstander van het ‘passend onderwijs’.”

Het woord hoogbegaafd(heid) komt niet voor in het partijprogramma van 50Plus.

Het complete verkiezingsprogramma van 50Plus is hier te vinden.

OndernemersPartij
“De jeugd heeft de toekomst en de toekomst van ons land ligt in handel en ondernemen. De OndernemersPartij vindt het van wezenlijk belang dat de jeugd al op jonge leeftijd onderwezen wordt in de mogelijkheden van goed ondernemerschap en zij ondernemerstalent zo vroeg mogelijk wordt ontdekt en gestimuleerd. Aanstormende jonge ondernemers moeten optimaal worden begeleid door onderwijs en bedrijfsleven.

Teneinde het onderwijs betere aan te laten sluiten bij de ondernemerspraktijk is het van belang dat ondernemersorganisaties een wettelijke stem krijgen bij de vaststelling van het curriculum. In de overleggen op onderwijsniveau zal daarom het bedrijfsleven hierin standaard vertegenwoordigd moeten zijn.”

Het woord hoogbegaafd(heid) komt niet voor in het partijprogramma van de Ondernemerspartij.

UPDATE 24 februari: Schriftelijke reactie Ondernemerspartij via lijsttrekker Hero Brinkman op gestelde vragen betreffende hoogbegaafdheid:
20170224-ondernemerspartij-antwoorden

Het complete verkiezingsprogramma van de Ondernemerspartij is hier te vinden.

VNL
“De kwaliteit in het basis- en voortgezet onderwijs moet omhoog. Op school staat kennisoverdracht dus weer centraal. Individualiseer het onderwijs: geef leerlingen de ruimte om te werken op eigen niveau.”

Het woord hoogbegaafd(heid) komt niet voor in het partijprogramma van VNL.

Het complete verkiezingsprogramma van Voor Nederland is hier te vinden.

Denk
“Het onderwijs stelt individuen in staat om hun talenten te ontplooien, waardoor het onderwijs van nu de toekomst van morgen is. Voor DENK is het van belang dat die toekomst voor iedereen dezelfde mogelijkheden biedt, ongeacht de afkomst, de grootte van de portemonnee of de opleiding van de ouders. DENK wil daarom maatregelen nemen om iedereen in het onderwijs gelijke kansen te bieden. Kinderen die zicht hebben op een hoger schooladvies, moeten de kans krijgen om zich ook op een hoger niveau te bewijzen. Het is van belang dat kinderen van verschillende niveaus samen met elkaar leren in brede scholen en brede (brug-)klassen. Kinderen die wat meer moeite hebben met leren, krijgen zo de kans om zich op te trekken aan kinderen die dingen wat sneller oppakken.”

Het woord hoogbegaafd(heid) komt niet voor in het partijprogramma van Denk.

Het complete verkiezingsprogramma van Denk is hier te vinden.

Nieuwe Wegen
“Alle kinderen in Nederland hebben recht op goed onderwijs en op goede begeleiding en zorg. Als het aan Nieuwe Wegen ligt keert de menselijke maat terug in het onderwijs. Het Nederlandse onderwijssysteem wordt weer een voorbeeld voor de wereld. Te allen tijde dient de leerling centraal te staan en niet het behalen van zoveel mogelijk rendement. Het geld volgt de leerling en niet andersom. Onderwijs en jeugdhulp/jeugdzorg zouden als een ritssluiting met elkaar verbonden moeten zijn. Passend Onderwijs slaagt als kinderen les krijgen binnen een veilige omgeving. Dat lukt alleen als jeugdhulp en jeugdzorg op de juiste plaats preventief kan helpen. De afstand tussen jeugdzorg en onderwijs is te groot. Elke school voor Primair Onderwijs, Voortgezet Onderwijs en Middelbaar Beroepsonderwijs heeft een centrum voor jeugdhulp of jeugdzorg.”

Het woord hoogbegaafd(heid) komt niet voor in het partijprogramma van Nieuwe Wegen.

Het complete verkiezingsprogramma van Nieuwe Wegen is hier te vinden.

Forum voor Democratie
“Niets is belangrijker voor de toekomst van ons land dan goed onderwijs. Een drastische verbetering van het basis- en middelbaar onderwijs is noodzakelijk. Hiervoor zijn geen ingewikkelde ‘hervormingen’ nodig – eerder het omgekeerde: rust in de tent en veel ruimte aan scholen en onderwijsinstellingen om zelf te bepalen wat het beste is voor de leerling. De focus moet liggen op de kwaliteit van het onderwijzend personeel – en kwaliteit wordt dan ook beter beloond. Basisonderwijs naar Fins model – het meest succesvolle basisonderwijs ter wereld, waar onderwijs op maat wordt geboden aan élk kind, en waar volop tijd en ruimte bestaat voor creatieve vakken én voor persoonlijke ontwikkeling. Versoepeling Wet Passend Onderwijs: niet alle kinderen zijn gebaat bij een oplossing in een reguliere basisschool. Aan leerkrachten worden daardoor soms onmogelijke eisen gesteld, terwijl het bovendien ten koste gaat van de kwaliteit in de klas.”

Het woord hoogbegaafd(heid) komt niet voor in het partijprogramma van Forum van Democratie.

UPDATE 27 februari: Schriftelijke reactie Forum voor Democratie via kandidaat-Kamerlid Suzan Stolze – van Rijn op gestelde vragen betreffende hoogbegaafdheid:

20170227-antwoorden-fvd

Het complete verkiezingsprogramma van Forum van Democratie is hier te vinden.

De Burger Beweging
“De Burger Beweging wil in lijn met het Fins / Scandinavisch voorbeeld het huidige basis, voortgezet en middelbaar onderwijs systeem vereenvoudigen door één openbare basisschool systeem van tien jaar in te voeren. Het middelbaar onderwijs willen we vervangen door één openbare school voor algemeen vormend onderwijs en één openbare school voor middelbare beroepsopleidingen. De duur van het middelbaar onderwijs is drie jaar. Het is de bedoeling dat zoveel mogelijk in iedere woonwijk met ongeveer 10.000 inwoners deze drie schooltypen aanwezig zijn.

Het vakkenpakket van deze nieuwe scholen zal voor een groot deel bestaan uit wat nu op de bestaande scholen wordt gegeven, met daarnaast essentiële aanvullingen die meer ruimte creëren voor persoonlijke (talent)ontwikkeling en zorgen voor minder prestatiedruk. Belangrijk onderdeel van het onderwijs is leren zelf nadenken en met respect voor de aarde en alles wat daar op leeft, met elkaar en mensen van andere culturen samen te leven. Docenten, ouders en leerlingen krijgen op lokaal niveau in hoge mate vrijheid om dit zelf in te vullen en een werkwijze te vinden waarbij met behulp van moderne hulpmiddelen en onderwijsmethoden zoveel mogelijk wordt ingespeeld op de behoefte en interesse van de leerlingen zelf. De kunst is datgene te vinden waardoor een kind positief geraakt wordt en geboeid door raakt, dan wordt leren interessant.”

Het woord hoogbegaafd(heid) komt niet voor in het partijprogramma van De Burger Beweging.

Het complete verkiezingsprogramma van De Burger Beweging is hier te vinden.

Vrijzinnige Partij
“Voor het onderwijs betekent de vrijzinnige politiek een “basis op orde”-beleid, dat gericht is op een forse verhoging van het kennisniveau van iedereen om zo het doel “Nederland kennisland” waar te kunnen maken. Vrijzinnige politiek staat voor onderwijs, op de wijze waar onderwijs oorspronkelijk voor bedoeld is: jonge mensen een basis voor hun eigen ontplooiing geven. Veilige nieuwe technologie wordt ingezet om leraren kansen te geven leerlingen te laten excelleren, ieder op haar of zijn niveau.Vrijzinnige politiek betekent verbinden en daarmee vrijheid van onderwijs en het bevorderen van diversiteit in alle geledingen.”

Het woord hoogbegaafd(heid) komt niet voor in het partijprogramma van de Vrijzinnige Partij.

Het complete verkiezingsprogramma van de Vrijzinnige Partij is hier te vinden.

GeenPeil
“Er is geen partijprogramma, er zijn geen standpunten en er is geen verkiezingsfolder. Bij GeenPeil bepalen de leden de standpunten. Elke week, voor iedere stemming, bij alle voorstellen.”

De woorden onderwijs en hoogbegaafd(heid) komen niet voor op de website van GeenPeil.

De website van GeenPeil is hier te vinden

Piratenpartij
“Kinderen moeten op school worden voorbereid op de toekomst. Het moet mogelijk zijn om thuisonderwijs te volgen, er kunnen veel bijzondere omstandigheden zijn om te kiezen voor thuisonderwijs. Er moet wel toetsing zijn om te garanderen dat kinderen op niveau blijven of kunnen komen. De educatie van jonge kinderen is gericht op basis van individuele ontwikkeling en ervaringsgericht leren. Samenwerking tussen universiteiten en lager onderwijs”

Het woord hoogbegaafd(heid) komt niet voor in het partijprogramma van de Piratenpartij.

UPDATE 2 maart: Schriftelijke reactie Gertjan Kleinpaste van de Piratenpartij  op gestelde vragen betreffende hoogbegaafdheid:

tk2017-piratenpartij-antwoorden

Het complete verkiezingsprogramma van de Piratenpartij is hier te vinden.

Artikel 1
“Kwalitatief onderwijs is cruciaal, naarmate we een grotere kennis economie en maatschappij worden. Ons onderwijs is internationaal hoog aangeschreven. Toch zijn er nog teveel drempels om iedereen mee te laten doen en op het niveau dat past. Er komt ondersteuning van initiatieven richting persoonlijker leren, mede door digitale oplossingen.”

Het woord hoogbegaafd(heid) komt niet voor in het partijprogramma van Artikel 1.

Het complete verkiezingsprogramma van Artikel 1 is hier te vinden.

Niet Stemmers
De woorden onderwijs en hoogbegaafd(heid) komt niet voor op de website van Niet Stemmers.

De website van Niet Stemmers is hier te vinden.

Libertarische Partij
“Onderwijs is geen recht maar een persoonlijke keuze. De LP is daarom voor het privatiseren en decentraliseren van onderwijs. Doordat de politiek betaalt, is er veel bureaucratie in het onderwijs en werkt het niet efficiënt. Leren gaat het beste als een leerling vanuit zichzelf gemotiveerd is om te leren. De LP is daarom tegenstander van centraal opgelegde leerdoelen, gestandaardiseerde toetsen en bindend schooladvies. Wij zijn voorstander van democratisch onderwijs, dat werkt vanuit intrinsieke motivatie, en tegenstander van het verbod op thuisonderwijs. De LP wil af van de zorgplicht voor scholen. Overleg tussen leerling, ouders en school over het vinden van passend onderwijs voor de leerling is een goede zaak. De verantwoordelijkheid daarvoor ligt niet bij de school maar bij de ouders, zolang de leerling zelf nog niet duidelijk aangeeft hoe hij/zij wil leren. Voor leerlingen die veel liever in de praktijk leren dan op de middelbare school moet het mogelijk worden om dat te doen. Bedrijven zouden dus ook volwaardig onderwijs moeten mogen aanbieden. En als een jongere liever aan het werk gaat dan dat hij onderwijs volgt, dan moet dat ook mogelijk zijn. Het is namelijk niet mogelijk om níet te leren. Jongeren leren voortdurend en 75% van wat ze leren, leren ze buiten school. Je verzamelt maar een klein deel van je kennis op school. Ieder kind is van nature nieuwsgierig aangelegd. Het reguliere onderwijs remt deze natuurlijke nieuwsgierigheid af. Roosters, toetsen en schoolbellen zijn allemaal bedoeld om producten af te leveren. Terwijl het doel moet zijn om de natuurlijke nieuwsgierigheid aan te wakkeren, door kinderen vrij te laten om hun eigen nieuwsgierigheid na te jagen. We hebben als samenleving veel meer aan een grote verscheidenheid aan kennis dan aan een situatie waarin iedereen dezelfde kennis heeft.”

Het woord hoogbegaafd(heid) komt niet voor in het partijprogramma van de Libertarische partij.

Het complete verkiezingsprogramma van de Libertarische partij is hier te vinden.

Lokaal in de Kamer
“Kwalitatief goed basisonderwijs voor alle kinderen, in alle kernen. De term “passend” onderwijs moet slaan op de individuele leerling. Ouders krijgen meer zeggenschap over plaatsing van hun kind op speciaal onderwijs. Reguliere basisscholen krijgen meer en aangepaste ondersteuning bij het aanbieden van speciaal onderwijs.”

Het woord hoogbegaafd(heid) komt niet voor in het partijprogramma van Lokaal in de Kamer.

Het complete verkiezingsprogramma van Lokaal in de kamer is hier te vinden.

Jezus Leeft
Complete onderwijsprogramma: Het maximale aantal kinderen op scholen dient te worden teruggebracht naar 500 kinderen per school. Daarbij dient thuisonderwijs te worden gestimuleerd en gesubsidieerd. Het individuele kind dient maximale persoonlijke aandacht te krijgen, tijdens de hele periode dat het kind onderwijs ontvangt.

Het woord hoogbegaafd(heid) komt niet voor in het partijprogramma van Jezus Leeft.

Schriftelijke reactie Jezus Leeft op gestelde vragen betreffende hoogbegaafdheid: “Ieder kind heeft recht op gelijk onderwijs.” Het verzoek om een meer concrete beantwoording van de vragen leverde een e-mailblokkade op.

Het complete verkiezingsprogramma van Jezus Leeft is hier te vinden.

StemNL
Bij StemNL mag je als kiezer meeschrijven aan het partijprogramma.

De woorden onderwijs en hoogbegaafd(heid) komen niet voor op de website van StemNL.

De website van StemNL is hier te vinden:

MenS en Spirit/Basisinkomen Partij/V-R
De kieslijst Mens en Spirit / Basisinkomen Partij / Vrede en Recht is een samenwerkingsverband tussen verschillende partijen. Zij hebben de krachten gebundeld om één lijst te vormen.

Mens en Spirit: vormen van onderwijs te stimuleren, waarin de ontwikkelingsbehoeften en authenticiteit van elk kind centraal staan.

De woorden onderwijs en hoogbegaafd(heid) komen verder niet voor op de website van MenS, Spirit/Basisinkomen en Partij/V-R.

Websites: MenS en Spirit & Basisinkomen partij & Vrede-Recht

Vrije Democratische Partij
Geen informatie online, geen e-mailadres* voorhanden.

Dorien Kok
http://DorienKok.nl

Aanvulling 15 maart van ‘Stichting Hoogbegaafd!’:
“Lees hier over het Regenboogakkoord en beantwoord de vraag : ‘welke partij zet zich volgens jou het beste in voor het welzijn van hoogbegaafden als onderdeel van de totale diversiteit in Nederland?'”

Er gebeuren mooie dingen in Den Haag. #onderwijs

1 antwoord

Tweede kamer7 juli was een mooie dag voor het onderwijs in Nederland.

De motie van Tjitske Siderius (SP) over ‘mogelijkheden om bovenregionale voorzieningen die zowel zorg als onderwijs aanbieden te financieren’ is aangenomen.

Haar constatering dat ‘specifieke doelgroepen onderwijsgerechtigde minderjarigen (zoals een deel van de hoogbegaafde leerlingen) geheel of gedeeltelijk verblijven binnen een zorginstelling, maar uitgesloten zijn van het volgen van onderwijs, omdat de financiering van de combinatie van zorg en onderwijs niet of zeer slecht is geregeld’ is een terechte constatering.

Een behandeltraject met een combinatie van zorg en onderwijs kan voor veel leerlingen de weg terug zijn richting het (reguliere) onderwijs,

De regering gaat nu onderzoeken hoe gecombineerde onderwijs-zorgorganisaties goed gefinancierd kunnen worden.

Met ruime meerderheid is in die nacht in de Tweede Kamer ook de motie rond onderwijsvrijheid in belang van leerrecht aangenomen (motie Rog/Ypma).

Enkele duizenden kinderen zijn thuiszitters of krijgen zonder overheidsbekostiging bij particuliere instellingen passend onderwijs. Er zitten ook kinderen ‘verplicht’ ziek thuis, omdat ze niet niet welkom zijn op school. Dit is een gevolg van dat schoolbesturen zich niet houden aan hun zorgplicht ten aanzien van bij hen ingeschreven leerlingen en het onderwijs niet gericht is op een ononderbroken ontwikkelingsproces.

Onderwijs op een andere locatie dan school kan een (tijdelijke) oplossing kan bieden voor leerlingen die op dit moment geen onderwijs volgen en thuis zitten of dreigen thuis te komen zitten.

Schoolbesturen zijn vaak huiverig om maatwerkoplossingen te bieden voor leerlingen waarbij een deel van het onderwijs wordt verzorgd op een andere locatie dan de school die van overheidswege wordt bekostigd, terwijl die samenwerking de doelmatige inzet van de beschikbare middelen kan bevorderen.

Ouders, school, samenwerkingsverband en inspectie willen samen wel een passende oplossing willen bieden voor deze kinderen, maar het wettelijk kader of angst ze soms tegenhoudt.

De motie van Michel Rog (CDA) en Loes Ypma (Pvda) verzoekt het kabinet te bevorderen dat schoolbesturen en samenwerkingsverbanden ten behoeve van het leerrecht van kinderen, samenwerken met externe (particuliere) onderwijs- en zorgaanbieders, waarbij leerlingen die (deels) maatwerk ontvangen op een andere locatie dan de school waar zij staan ingeschreven, ook in aanmerking komen voor bekostiging.

Deze motie geeft mogelijkheden voor bekostiging onderwijs van kinderen die nu knel zitten in systeem, zoals bijvoorbeeld (dreigende) thuiszitters. Er komt nu dus ruimte voor passend onderwijs via bijvoorbeeld particuliere onderwijsaanbieders, op kosten van regulier onderwijs.

Beide moties moet meer maatwerk in het onderwijs mogelijk maken.

Dorien Kok
http://DorienKok.nl

Vragen aan de staatssecretaris

2 Antwoorden

Welkom thuiszitters, we tellenLeerrecht voor alle kinderen in Nederland.

Dat is waar het om draaide op 1 oktober 2015. In Den Haag werden op die dag thuiszitters geteld. Thuiszitters? Ja, thuiszitters!

Thuiszitters zijn kinderen die op een school staan ingeschreven en (tijdelijk) thuis komen te zitten. Vaak gaat het hier om kinderen met specifieke onderwijsbehoeften op medisch, sociaal, intellectueel of emotioneel gebied. Het doel van de meeste ouders en kinderen in deze categorie is terugkeer naar school. Deze kinderen hebben geen vrijstelling van de leerplicht.

Voor ruim 16.000 kinderen is het zo dat ze geen onderwijs krijgen maar juist leerachterstanden oplopen omdat ze om bovengenoemde redenen niet naar school gaan en dus geen onderwijs krijgen – laat staan onderwijs dat past. Sommige kinderen zitten al jaren thuis. De oorzaak ligt in het vlak van specifieke onderwijsbehoeften waaraan scholen niet kunnen voldoen. Het startpunt ligt daarbij niet alleen in het kind, maar absoluut ook in de scholen zelf. Veel scholen willen of kunnen geen onderwijs bieden dat is aangepast aan individuele leerlingen. Ook Passend onderwijs heeft hier geen verandering in bewerkstelligd. Het is de taak van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap om hier een einde aan te maken. Zowel ouders als scholen moeten beter voorgelicht worden over wat de mogelijkheden zijn en weten dat je het onderwijs aan mag passen aan de behoeftes van individuele kinderen. Hier leest u meer over thuiszitters.

Meer informatie over de manifestatie van 1 oktober 2015: http://ThuiszittersTellen.nl.

Programma

Programma manifestatie

Welkom uitgesproken door Juliëtte Mutsaers, lid oudercomité ThuiszittersTellen met rechts Katinka Slump.

Welkom uitgesproken door Juliëtte Mutsaers, lid oudercomité ThuiszittersTellen met rechts Katinka Slump.

Klik op het programma om deze te vergroten.

Deze dag heeft Katinka Slump, jurist en voorvechter voor onderwijsrecht, staatsecretaris Sander Dekker enkele vragen gesteld. Zijn antwoorden kunt u op een later moment via een verslag hier lezen. Rafael – thuiszitter – las zijn hartverscheurend gedicht aan de staatsecretaris voor.

Aanwezig op deze dag: ouders en ervaringsdeskundigen, de thuiszittende kinderen zelf, Loes Ypma (PvdA), Paul van Meenen (D’66), Tjitske Siderius (SP), Emile Roemer (SP), Karin Straus (VVD), Michel Rog (CDA), Rich van den Berg (directeur SWV Primair Passend Onderwijs), Carmen Heijligers (Landelijk Aktie Komitee Scholieren). Arnold Jonk Hoofdinspecteur Primair en Speciaal onderwijs en Floor Wijnands Inspecteur van het onderwijs/teamleider toezicht samenwerkingsverbanden passend onderwijs, waren ook aanwezig en zijn in gesprek gegaan met thuiszitters en hun ouders. Ook was er een afgevaardigde van Ouders & Onderwijs aanwezig. Paul Rosenmöler, bestuursvoorzitter van de VO-Raad, was helaas verhinderd.

Interview van de staatssecretaris Sander Dekker door Katinka Slump

Staatsecretaris Onderwijs Sander Dekker en Katinka Slump

Staatsecretaris Onderwijs Sander Dekker en Katinka Slump

1.  Op 25 november 2013, vond de afsluitende conferentie plaats van de Ecpo (Expertcommissie passend onderwijs). De voorzitter gaf aan dat ouders niet betrokken waren en docenten onvoldoende voorbereid. Het licht stond op oranje. Er werd gevreesd dat er ook na invoering van de Wet passend onderwijs nog steeds slachtoffers zouden vallen. Uit de zaal kwam de vraag aan u over een vangnet.

Een jaar na de invoering van passend onderwijs constateren we dat het passend onderwijs ons niet heeft gebracht wat we hadden gehoopt. U stelt uw doelstelling bij. Eerst was het: op 1 augustus 2014 alle leerlingen een plek. Nu wordt het: in 2020 geen kind langer dan 3 maanden thuis (AO 30/6, p.23)

Nu de vrees van toen waarheid is geworden, wat is uw vangnet voor de kinderen die nu nog steeds buiten de boot vallen? 

2.  Er komen meer aparte regelingen. Niet alleen wordt er een landelijke regeling opengesteld voor financiering van het onderwijs voor kinderen met een Ernstige Meervoudige Beperking (EMB) (AO 30/6, p.31), maar ook speciale regelingen voor kinderen die uit detentie komen of hier naar toe zijn gevlucht en zo snel mogelijk naar school moeten. Op 30 juni jl. zegt u in de kamer over deze bijkomende ontwikkelingen: “Wij hebben de vorige keer al gezegd dat de inwerkingtreding van de Wet passend onderwijs niet de afronding is, maar het begin.” (AO 30/6, p. 19).

Ik begrijp u niet. We hebben zeven jaar lang geïnvesteerd in de voorbereidingen van deze wet, hoezo is de wet het begin en niet het resultaat van dat proces?

Als jurist vraag ik u dan ook: “Hebben we nu een wet of niet?”

3.  U heeft gezegd: “In het eerste jaar is het misschien nog even wennen voor scholen, maar ik word minder tolerant naarmate de tijd vordert. De wet is hierover heel duidelijk. Als scholen daarin niet hun verantwoordelijkheid nemen hebben ze echt een groot probleem.” (AO 30/6, p.36)

Als ouders de Leerplichtwet overtreden volgt er direct straf, u bent daar heel duidelijk in. Daar geldt geen inlooptijd, met tot gevolg zo’n 11.000 strafzaken per jaar.

Welke straf krijgen de schoolbesturen in het tweede jaar passend onderwijs als zij de zorgplicht niet naleven, dus vanaf nu?

4.  U heeft toegezegd dat u de mogelijkheid van ouders om een school op te richten wilt verruimen. Daartegenover staat dat u de mogelijkheid op grond van artikel 5b Lpw, vrijstelling om thuisonderwijs te geven, wilt afschaffen. Ook als u de mogelijkheden om een school op te richten verruimt zal het voor ouders praktisch onmogelijk zijn om tijdig een nieuwe school op te richten voor hun kind. Het oprichten van scholen door ouders is een papieren mogelijkheid geworden.

Ik zie uw beleid dan ook als een verdere beperking van de rechten van ouders waar het gaat om de vrijheid van schoolkeuze in het kader van hun recht op opvoeding (artikel 2 EP EVRM).

Bent u het eens met mijn conclusie?

5.  Er zijn vele, vele kinderen die thuisonderwijs of afstandsonderwijs volgen. Soms omdat er geen school is die hen wil hebben. Soms zelfs met uw uitdrukkelijke instemming, zie de Miep Ziek contracten. Er zijn kinderen die thuis bijles krijgen van hun ouders of door een huisonderwijzer worden bijgespijkerd omdat er sprake is van onderwijsachterstanden. Al deze vormen van thuisonderwijs worden soms betaald door een school, soms door ouders.

Waarom al die pijlen gericht op die 450 kinderen met een vrijstelling onder 5b (geloofsovertuiging) terwijl thuisonderwijs niet meer is weg te denken binnen ons onderwijsstelsel?

6. U weet net als ik dat homeschooling zeer succesvol is in het buitenland. Ouders die er voor kiezen worden beloond met voorrang aan de beste universiteiten in Amerika. U blijft kiezen voor een schoolplicht voor alle kinderen omdat dat zou bijdragen aan hun sociale ontwikkeling. Kinderen die thuisonderwijs krijgen zouden in hun sociale ontwikkeling worden belemmerd. De stelling van u is nooit bewezen. Integendeel. Het blijkt dat juist scholen veel schade aanrichten aan een kind en dat de thuissituatie, wegens bijzondere omstandigheden, voor sommige kinderen een noodzakelijk rustpunt is.

Vanwaar uw angst voor thuisonderwijs?

7.  Op 30 juni jl. zegt u in de Tweede Kamer:
–  “Ik vind het nogal ingewikkeld om het geld voor maatwerkbudgetten bij de school weg te halen en direct aan ouders te geven dan wel in te zetten voor het particulier onderwijs.”

–  “Aan de ene kant geef je de scholen in het stelsel van passend onderwijs en in de samenwerkingsverbanden een manier om het erg makkelijk van zich af te organiseren.” (AO 30/6, p.24 en 25)

–  “Als je scholen de mogelijkheid geeft om die kinderen met een zakje geld naar een andere onderwijsinstelling te brengen wordt het scholen wel gemakkelijker gemaakt om tegen het te zeggen: ga met dat geld naar het particulier onderwijs.” (AO 30/6, p.27)

Als ik deze reactie van u lees dan krijg ik een unheimisch gevoel. Laten wij de kinderen bungelen omdat we de schoolbesturen moeten opvoeden? Wat blijft er nog over van de opdracht aan de overheid, het onderwijs als aanhoudende zorg van de regering (artikel 23 Grondwet)? Is het niet de taak van de overheid om ouders in staat te stellen om hun kinderen op te voeden? (EVRM en Kinderrechtenverdrag)

Krijgen de kinderen die thuiszitten van u geen onderwijsaanbod omdat dit past in uw beleid om de Zwarte Piet bij de schoolbesturen te leggen in de hoop het misbruik tegen te gaan?

8.  We hadden gehoopt dat de 10.000 leerbare en leerplichtige leerlingen binnen 8 weken na 1 augustus 2014, dus op 1 oktober 2014, op een school zouden staan ingeschreven. Dat is niet gelukt. Daardoor bespaart het ministerie van OCW zo’n 60 tot 100 miljoen, en mogelijk nog meer, op jaarbasis. Uw ambtenaren zeggen dat dit bedrag, het onderwijsgeld van de niet op scholen ingeschreven thuiszitters, niet is begroot.

Heeft u er dan al rekening mee gehouden dat deze kinderen ondanks de wet niet zouden worden ingeschreven?

Moeten we concluderen dat OCW over de ruggen van de leerlingen die nergens staan ingeschreven geld verdient zolang de Wet passend onderwijs niet effectief is, waarmee de prikkel voor het ministerie om de wet te handhaven enorm verslapt?

Videofragment, met dank aan Penny Holloway: 

Staatsecretaris Sander Dekker gaf aan: ‘als je thuis zit, geef het door aan de Onderwijsinspectie – dan gaan we er morgen mee aan de slag’. De ouders tellen zelf al de thuiszitters, maar moeten van Sander Dekker het nu zelf ook melden als het bestuur in de fout gaat. Een taak die bij de inspectie op het bord hoort te liggen, niet bij de ouders. De angst bij ouders om melding te doen is tot nu toe terecht gebleken, oa door meldingen bij de leerplichtambtenaar na melding door ouders. De staatssecretaris wil beter optreden tegen scholen die zich niet aan de wet houden.

Sander Dekker houdt daarbij vast aan onderwijs op scholen, er komt dus wat hem betreft geen ruimte om anders naar thuisonderwijs te kijken. Dit terwijl de onderwijspraktijk in het buitenland het succes van thuisonderwijs onderschrijft.

Er komt geen onderzoek naar verwijderingen door schoolbesturen en onrechtmatige verwijderingen zegt Sander Dekker ook, ‘de stroom gaat door’. Wel 11.000 rechtszaken tegen ouders! Waarom ouders beboeten als schoolbesturen weigeren thuiszitters aan te nemen. Liever thuiszitters zonder onderwijs dan maatwerk in het onderwijs zonder toezicht lijkt het standpunt van het ministerie.

Katinka Slump bepleit tevergeefs voor het ‘kwartje van Loes’ (Ypma), om de positie van ouders te versterken. Zij hebben immers de kennis van passend onderwijs.

Sander Dekker krijgt ter afscheid een telraam uitgereikt, zodat hij op zijn kamer alle thuiszitters nog een keer kan tellen.

Sander Dekker krijgt ter afscheid een telraam uitgereikt, zodat hij op zijn kamer alle thuiszitters nog een keer kan tellen. Op de slingers foto’s en verhalen van thuiszitters.

Conclusie over vandaag, na het toehoren van alle sprekers: we zijn op weg, de eerste stap richting verandering is gezet. We zijn er echter nog niet. Het is jammer dat Sander Dekker zich tijdens het gesprek verschuilt achter de belemmeringen van zijn eigen regelgeving. Aandacht voor maatwerk, duidelijk over de besteding van onderwijsbudgetten, geen Miep Ziek meer (zie *), ruimte voor kennis van de ouders over hun kind en passend onderwijs, ontschotting van het onderwijs, andere visie op thuisonderwijs, medezeggenschap en hoorrecht voor ieder kind en respect voor de Kinderrechten wet, is nodig. Er ligt nog veel werk. Er moet ruimte komen voor een meldpunt, waar indien mogelijk zelfs anoniem melding gedaan kan worden over misstanden in het onderwijs. Zodat ouders – zoals genoemd werd vandaag – niet meer geconfronteerd worden met de dreiging van uithuisplaatsing als ze een klacht indienen. Het recht op onderwijs moet in de wet worden opgenomen. Het onderwijs moet ook om het kind draaien. er moet ruimte komen voor thuisonderwijs. We moeten hierover verder met de staatsecretaris in gesprek, want thuisonderwijs is vaak juist wel in het belang van het kind. Lees hier waarom. Verandering mag niet stuklopen op regeltjes. We moeten samenwerken om te doen wat nodig is om het onderwijs voor IEDER kind passend te maken.

In de media
– NOS Duizenden leerlingen kunnen niet naar school.
– Hart van Nederland (SBS6) Moeders in de bres voor thuiszittende kids.
– Hallo Nederland (Max) Manifestatie ‘thuiszitters tellen’.
– Noord-Hollands Dagblad ‘Ik lig nu al 3 jaar op uw bureau’.
– Telegraaf – Niels wil naar school. ‘Ik ben heel ongelukkig thuis.’

*Miep Ziek: Constructies illegaal thuisonderwijs – ministerie ontkent ontduiking wet.

Thuis is Daphne Daphne

Dorien Kok
http://DorienKok.nl

Thuiszitters, ruim 5 jaar later.

Geef een reactie

Origineel: september 2015
Aanvullingen: 3 februari 2016

Vijf en een half jaar geleden schreef ik voor het eerst een blog over thuiszitters, om precies te zijn over dat er eindelijk ook gekeken zou worden naar hoeveel hoogbegaafde kinderen er thuis zaten, verstoken van onderwijs. Dit was een verborgen groep, niet zichtbaar voor de het ministerie en dus ook niet voor het onderwijsveld. In dat blog meldde ik dat er op mijn verzoek voor het jaar 2009-2010 ook gekeken zou worden naar hoogbegaafdheid als reden van thuiszitten. Lees dit hier.

Helaas stond er niets over hoogbegaafde kinderen in dat rapport.

Nu zijn we dus vijf en een half jaar verder.

Wat opvalt:

    • dat hoogbegaafdheid nog steeds niet hardop als reden benoemd wordt, ook al is 1/3 van de thuiszitters hoogbegaafd (blog uit 2012, zie hier).
    • dat er eigenlijk nog niets ter verbetering is gebeurt, ondanks de invoering van Passend onderwijs (‘Geen kind tussen wal en schip’ zie hier).
    • dat thuiszitters en kinderen die thuisonderwijs krijgen op één hoop gegooid worden, als ware dat hetzelfde. Ook door de politiek. Dat is zorgelijk te noemen.

De website Thuisonderwijs weet het verschil tussen thuisonderwijs en thuiszitters wel goed te duiden:
“Thuisonderwijs: onderwijs thuis op vrijwillige en legale basis
Er is in Nederland een kleine groep kinderen die vrijstelling van de leerplicht heeft. De ouders nemen in dat geval zelf de verantwoordelijkheid voor het onderwijs van hun kind. Dit vervangende onderwijs wordt thuisonderwijs genoemd.”

“Thuiszitters: onvrijwillig thuis door schooluitval
Thuiszitters zijn kinderen die op een school staan ingeschreven en (tijdelijk) thuis komen te zitten. Vaak gaat het hier om kinderen met specifieke onderwijsbehoeften op medisch, sociaal, intellectueel of emotioneel gebied. Het doel van de meeste ouders en kinderen in deze categorie is terugkeer naar school. Deze kinderen hebben geen vrijstelling van de leerplicht.”

Lees hier verder over het verschil.

Voor thuisonderwijs hebben we het over ruim 400 kinderen, die thuis kwalitatief goed onderwijs onderwijs krijgen, vanuit vrijwillige keuze door de ouders.

Voor ruim 16.000 kinderen is het zo dat ze geen thuisonderwijs krijgen maar juist leerachterstanden oplopen omdat ze om bovengenoemde redenen niet naar school gaan en dus geen onderwijs krijgen – laat staan onderwijs dat past. Sommige kinderen zitten al jaren thuis. De oorzaak ligt in het vlak van specifieke onderwijsbehoeften waaraan scholen niet kunnen voldoen. Het startpunt ligt daarbij niet alleen in het kind, maar absoluut ook in de scholen zelf. Veel scholen willen of kunnen geen onderwijs bieden dat is aangepast aan individuele leerlingen. Ook Passend onderwijs heeft hier geen verandering in bewerkstelligd. Het is de taak van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap om hier een einde aan te maken. Zowel ouders als scholen moeten beter voorgelicht worden over wat de mogelijkheden zijn en weten dat je het onderwijs aan mag passen aan de behoeftes van individuele kinderen.

Op 1 oktober aanstaande worden alle schoolgaande kinderen weer geteld, zoals elk jaar door het ministerie. Laat 2015 het jaar zijn dat het ministerie ook de thuiszitters goed in beeld krijgt. De ouders van de thuiszitters zelf gaan ook tellen op 1 oktober. Telt u mee? Elk kind telt immers mee, ook de thuiszitter.

Thuiszitters tellen: Op deze site vind je informatie over de thuiszitters manifestatie op donderdag 1 oktober 2015 op het Plein in Den Haag. Het is de bedoeling dat die dag zo veel mogelijk thuiszitters, samen met hun ouders/verzorgers naar het Plein komen. Dan kunnen we alle thuiszitters tellen! Op deze manier komen thuiszitters in Nederland voor iedereen, maar vooral voor onze overheid beter in beeld. http://Thuiszitterstellen.nl

Aanvullingen 3 februari 2016:
1. Bijna tienduizend leerplichtige kinderen thuis.
De maatregelen om te voorkomen dat leerplichtige kinderen thuis komen te zitten, werpen weinig vruchten af. In Nederland zitten 9972 leerlingen korte of lange tijd thuis die wél naar school zouden moeten gaan. Daarnaast zijn er steeds meer kinderen, 5077, die van hun gemeente niet meer naar school hoeven omdat ze een te ernstige verstandelijke of lichamelijke beperking hebben. Het grote aantal thuiszitters is ook afgelopen schooljaar nauwelijks gedaald. De staatssecretaris wil niet concluderen dat passend onderwijs is mislukt.
De kinderen die thuisonderwijs volgen worden ook nu nog opgeteld bij de thuiszitters.
Lees hier verder.

2. Aantal thuiszitters
Het aantal thuiszitters waar onderwijsorganisaties over spreken, is vaak vele malen lager dan het werkelijke aantal thuiszittende kinderen zonder onderwijs. Lees hier verder.

Belangrijk om te weten: aantal thuiszitters neemt vooral af omdat ze 18 worden en niet meer tellen. 

Dorien Kok
http://DorienKok.nl

Zeilen voor passend onderwijs voor thuiszitters

1 antwoord

Ze zijn vertrokken, de zeilbroers. Zo als ze zelf zeggen om aandacht te vragen voor de ruim 16.000 kinderen die officieel thuiszitters zijn, vanuit hun positie dat ze zelf ook thuis zitten omdat er voor hun – hoogbegaafd en met dyslexie – geen school is.

16.000, mensen vragen mij regelmatig klopt dat getal wel. Want dan lees je weer 8500 of 3500.

Ja, het zijn zoals de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (mevrouw van Bijsterveldt) zelf aangeeft ruim 16.000. En dat zijn er voor het vorige schooljaar zelfs ruim 1600 meer dan in het schooljaar 2009-2010.

De cijfertjes, gegeven door de minister zelf*:

Thuiszitters cijfers 2009-2010-2011

 

Met het begrip «thuiszitters» bedoelt de minister leerlingen die wel op een school staan ingeschreven, maar langer dan 4 weken thuis zitten. Voor deze leerlingen is de school verantwoordelijk. Met «absoluut verzuim» bedoelt de minister leerplichtige kinderen/jongeren die niet staan ingeschreven bij een (al dan niet bekostigde) onderwijsinstelling. Deze kinderen/jongeren gaan niet naar school.

Wanneer beide gegevens worden opgeteld leidt dat tot een groep van 13 534 leerlingen die in het schooljaar 2010–2011 onterecht niet was ingeschreven op een school (absoluut verzuim), of wel was ingeschreven maar langer dan 4 weken thuiszat zonder geldige reden.

In het schooljaar 2009–2010 ging het om 12 060 leerlingen.

Als het aantal vrijstellingen hier nog bij wordt opgeteld, resulteert voor 2009–2010 een aantal van 15 024 en voor 2010–2011 16 641 leerlingen. (Hierbij wordt geen rekening gehouden met het aantal leerlingen dat in de loop van het schooljaar is teruggeleid naar onderwijs.)

Bij vrijstellingen heeft men het over kinderen die niet meer naar school hoeven omdat zij hier van vrijgesteld zijn. Deze kinderen zijn dan officieel niet geschikt voor school. Onder deze groep als nieuwkomer ook veel hoogbegaafde kinderen**.

Als je kijkt naar de achtergrond van het thuiszitten kom je uit op**:

1/3 hoogbegaafde kinderen

1/3 (potentiele) rugzakkinderen (ivm beperking en gedragsproblemen)

1/3 pubers (criminaliteit, drugs-, alcohol- problematiek bij het kind of de ouders, thuisproblematiek)

Voor ongeveer 8500 van de kinderen die vallen onder absoluut verzuim, kun je stellen dat er sprake is van boekhoudkundige uitschrijving ivm handelingsverlegenheid van de school, oftewel school weet niet wat ze voor deze kinderen moet doen. School helpt ze echter niet aan een school die dat wel weet en kan. De verantwoording ligt voor de minister echter bij de ouders en volgens haar dient de leerplicht hier actie op te ondernemen.

De verantwoording ligt volgens de minister dus bij de ouders. Als je echter bijvoorbeeld naar de situatie van de zogenoemde zeiljongens kijkt kun je niet anders dan concluderen dat de ouders gigantisch hun best doen om hun kinderen weer op school te krijgen. De oudste, maar ook de jongste zoon zat zonder onderwijs thuis. De jongste stond nog wel ingeschreven op school, maar was de toegang tot de lessen ontzegd. Voor de jongste  was de school wel verplicht om hem een onderwijsaanbod te doen omdat hij nog ingeschreven stond. De oudste was zoon van school verwijderd wegens handelingsverlegenheid van de school.

Het verweer van de school kwam er op neer dat zij vond dat zij genoeg had gedaan door de jongens voor verder onderwijs door te verwijzen naar een Rebound – een tijdelijke onderwijsopvang- voorziening voor leerlingen met heftige gedragsproblemen en naar een vmbo voor leerwegondersteunend onderwijs.

De ouders hadden plaatsing op de Rebound terecht geweigerd, omdat er van een gedragsprobleem geen sprake was. Ze hadden ook aangegeven dat het vmbo geen optie was, omdat hun jongens hoogbegaafd zijn. In antwoord daarop stelt de school dat het onderwijs in Nederland – op kostbaar particulier onderwijs na – nu eenmaal niet is ingesteld is op de begeleiding van leerlingen zoals hun zoon.

En nu komt het kromme: de school stelt dat het onderwijs in Nederland – op kostbaar particulier onderwijs na – nu eenmaal niet is ingesteld is op de begeleiding van dit soort kinderen en dus stelt de leerplichtambtenaar dat het aan de ouders te wijten is dat de leerling thuis zit. Begrijpt u het nog? Ik niet. En zo ken ik meer gezinnen bij wie er sprake is van een soortgelijke situatie: school faalt en de de verantwoording van dit falen komt op het bord van de ouders te liggen.

Het gevolg: rechtszaken zoals deze en ook  gezinnen die emigreren naar landen waar het onderwijs voor deze kinderen beter geregeld is of waar er ruimte is voor het geven van thuisonderwijs.

Ook andere gevolgen: de maatschappij wordt bijvoorbeeld ook op kosten gejaagt. Geschatte kosten zeiljongens aan procedures, kosten advocaat school, kosten gefinancierde rechtshulp ouders, bijstand Jeugdzorg en onderzoek Raad voor de Kinderbescherming richting 100.000 Euro.

Voor de zeiljongens had het verhaal nog een vervelend bijkomend staartje: 2 dagen voor vertrek besloot Jeugdzorg dat de ouders niet goed voor deze jongens zorgden en werden de ouders voor de rechter gesleept.

Jeugdzorg benadrukte dat de ondertoezichtstelling niet alleen om de zeilreis gaat***. “Er is sprake van een impasse. De ouders zeggen dat er geen enkele school voor de jongens is, maar wij denken dat ze wel degelijk ergens terechtkunnen. Met een ondertoezichtstelling willen we het gezin helpen om alsnog een school te vinden.” In dat geval krijgen de jongens een gezinsvoogd en wordt de macht van de ouders beperkt.

Kan iemand mij uitleggen waarom de aanstelling van een gezinsvoogd en een beperking van de macht van de ouders wel een passende school op kan leveren als scholen aangeven handelingsverlegen te zijn? Daarbij: tijdens de zeilreis zitten de kinderen op school, de Wereldschool. Een voorwaarde voor deze school is echter dat de lessen niet gevolgd worden binnen de Nederlandse landgrenzen. Vandaar de zeilreis.

Het klinkt leuk, lekker niet naar school – thuiszitten. Idem voor de zeilreis.

Thuiszitter zijn is echter niet leuk: je raakt je vrienden en leefritme kwijt. Je voelt je buitengesloten, aan de kant gezet. ‘Ik mankeer wat’. Daarbij lopen de kinderen een leerachterstand op. Ouders die afdoende geld hebben kunnen nog kiezen voor de optie particulier onderwijs. Deze optie is er echter niet voor de meeste ouders.

Wat moet er eigenlijk gebeuren:

  • Zelf werk ik veel met kinderen die leerproblemen hebben en nu met succes staande blijven in het schoolsysteem als ik met hun aan de slag ben geweest. Als ik dat kan kunnen anderen dat ook. Wel zie ik duidelijk verschil bij kinderen waarbij de school hun steunt in de andere aanpak die ik bied en de scholen die dit niet willen, om welke redenen dan ook. Ik zie de kinderen, op de basischool of al in het Voortgezet Onderwijs groeien: in hun leren, gedrag en levenshouding. Ze kunnen het en willen het, hebben soms alleen inzicht en tools nodig voor hun leer- en gedragsproblemen.
  • De minister geeft aan dat de Rijksbegroting gebaseerd is op ingeschreven leerlingen. Het aantal leerlingen dat niet is ingeschreven heeft dus geen overschot op de Rijksbegroting tot gevolg zegt ze. Er is echter sprake van een bepaald aantal leerplichtige leerlingen per jaar. Vallen de dossiers van de absolute thuizitters uit de tas van de minister als ze de telling voor de Rijksbegroting afleverd? De overheid houdt per jaar 80 miljoen over aan de kinderen die ‘absolute thuiszitters’ zijn. Ze staan immers niet ingeschreven bij een school. Voor de relatieve thuiszitters (wel ingeschreven bij een school, niet aanwezig) geldt dit ook: school krijgt geld, maakt echter geen kosten voor dit thuiszittende kind. Dat geld zou eigenlijk in een nog op te richten fonds gestopt moeten worden en gebruikt moeten worden voor re-integratie van de thuiszitters en om de leerachterstand weg te werken. De Onderwijs inspectie kan er op toe zien dat dit correct gebeurt en er voor zorgen dat scholen echt alles uit de kast halen om er voor te zorgen dat ze hun verantwoording nemen. Hardop de vraag stellen: waarom is dit kind van school verwijderd. Scholen worden daarbij gehinderd door de 1 oktober regeling: voor later intredende voormalige thuiszitters krijgt een school geen geld. Scholen doen ook aan selectie aan de poort.
  • Bij de zeiljongens zijn de kinderbelangen niet goed behartigd door Jeugdzorg. De rol van Jeugdzorg hoort kindbeschermend te zijn. Jeugdzorg hoorde de kinderen en ouders te steunen door bij school de vraag neer te leggen: waarom is dit kind van school verwijderd of waarom mag dit kind niet op uw school komen en eventueel de gang naar de rechter te maken en school aan te klagen voor deze kinderen en ouders.

De Kinderombudsman opende maandag 27 augustus een online meldpunt op http://www.dekinderombudsman.nl, waar kinderen die niet naar school gaan hun ervaringen kunnen vertellen. Ook ouders, leerkrachten, onderwijsconsulenten en andere professionals, die ervaringen hebben met een kind dat (tijdelijk)  niet naar school gaat, worden uitgenodigd dit te melden.  Kinderombudsman Marc Dullaert gebruikt de meldingen voor zijn onderzoek naar de toegang tot het onderwijs in Nederland. Het meldpunt blijft drie weken geopend.

Ik zou zeggen: hijs de zeilen en aan de slag!

UPDATE 21 december 2012: De zeilbroers Enrique (15) en Hugo (13) zijn door de rechter onder toezicht gesteld van Bureau Jeugdzorg.  De uitspraak is een enorme schok voor de ouders van de jongens. Vader: “Ik ben mijn geloof in het Nederlandse rechtssysteem helemaal kwijt”. Volgens onderwijsjuriste Katinka Slump, die de jongens en hun ouders bijstaat, krijgt Jeugdzorg een onmogelijke opdracht nu de jongens onder toezicht zijn gesteld. Het probleem ligt namelijk niet bij de ouders van de twee, maar bij de tekortschietende schoolbesturen en het falende onderwijsbeleid, zo stelt ze.Enrique en Hugo zijn nog steeds bezig met hun zeilreis. (Bron HvN)

Bronnen

* Vragen van het lid Çelik (PvdA) aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over de cijfers met betrekking tot het aantal thuiszittende kinderen dat geen onderwijs krijgt (ingezonden 29 maart 2012): Antwoord van minister Bijsterveldt-Vliegenthart (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) (ontvangen 14 mei 2012). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2011–2012, nr. 2289.

** Onderwijsadvocaat Katinka Slump en onderzoek De Dunne Lijn van Harold van Garderen en Auke van Bremen.

*** RTV N-H http://www.rtvnh.nl/nieuws/85979/Zeiljongens+niet+onder+toezicht

Dit kind

1 antwoord

Dit is geschreven voor A. Haar zoon heeft de diagnoses ADHD, autisme, ODD, gebruikt medicatie en is hoogbegaafd. Haar zoon zit thuis van school, is ook depressief.  Hij is – om met zijn woorden te spreken – zijn ‘Ik’ verloren.

 

Dit kind

 

Dit kind is mijn kind

Begonnen vanuit zijn eigenheid

Puur als ‘ik’ geboren

Zoekt een weg in deze wereld

 

Dit kind heeft recht op zijn eigenheid

Zonder oordelen en etiketten

Respect voor zijn puurheid

Uniek, zoals ieder

 

Dit kind mag zijn eigen weg zoeken

Vallen en weer opstaan

Dat is een recht

Van iedereen

 

Dit kind is dit kind

Het hoeft niet op jou of mij te lijken

Ik ben ik, jij bent jij

We vullen elkaar aan

 

Waar gaan de wereld heen

Voor dit kind

Als we geen respect hebben

Voor de ‘ik’ van jouw of mijn kind

 

 

 

Mijn blog

In mijn blog vertel ik over oa onderwijs, hoogbegaafdheid, ADHD, ADD, autisme, dyslexie, beelddenken, fixatie disparatie, Leonardo en ander (voltijds) HB onderwijs en Ik leer anders. Soms incidenteel ook over een ander onderwerpen.

Hoe vind ik een blog?

– Voor alle blogberichten: scroll naar beneden

– Voor een specifieke blog: selecteer een titel in onderstaande lijst.

– Klik rechtsboven op Categorie en maak een keuze naar onderwerp.

– Vul rechtsboven bij Zoeken een zoekterm in zoals titel of onderwerp.

De nieuwste blogs staan bovenaan.

Veel leesplezier.

Dorien Kok

Via de tab Meer… komt u op mijn andere websites. 

Vragen aan de staatssecretaris oktober 2015

‘Scholen schenken deze week extra aandacht aan pesten’ september 2015

Onderwijs onderzocht: meerkeuzeopgaven van de Cito september 2015

Oproep i.v.m. onderzoek naar hoogbegaafdheid en pesten september 2015

Als je er niet uit komt met school. september 2015

Thuiszitters, ruim 5 jaar later. september 2015

Passend onderwijs = Geen kind tussen wal en schip! september 2015

Waarom het zo belangrijk is om baby’s regelmatig op hun buik te leggen maart 2015

Anders zijn november 2014

IQ testen: Rakit-2 november 2014

Een cocon om je kind houden. november 2014

Met borstvoeding geen beugelbekkie… september 2014

Logopedie en hoogbegaafdheid april 2014

Onderwijs uitgelegd: doortoetsen februari 2014

Wachtkamerkind februari 2014

Onderwijs in terra incognita: over thuisonderwijs en hoogbegaafdheid  Herblogd van Sytze Steenstra Blog januari 2013

Onderwijs onderzocht: Versnellen, ja of nee december 2013

Vol hoofd december 2013

Onderwijs onderzocht: meer motivatie vanuit werken in groepjes oktober 2013

Uw brein is een regenwoud oktober 2013

Mogen peuters nog peuteren en kleuters nog kleuteren september 2013

Kleuters en Cito september 2013

Leerproblemen september 2013

Verschil in snelheid van informatieverwerking tussen tienerjongens en -meisjes. september 2013

Oproep ouders en scholen voor het vervolgonderzoek dyslexie en hoogbegaafdheid door Universiteit Utrecht  juli 2013

Onderzoeksrapport: ‘Slimme leerlingen krijgen extra stof, maar geen extra aandacht’ maart 2013

Oproep: ‘Hoogbegaafd en beelddenken’ Onderzoek naar de visueel-ruimtelijke en verbale informatieverwerking bij hoogbegaafde kinderen. maart 2013

“Waar een klein land groot in moet worden” maart 2013

De littekens die pesten achterlaat.  maart 2013

Ontwikkelingsstoornissen juist diagnosticeren: kijk ook in het brein februari 2013

Wie schrijft die blijft. februari 2013

Echt excellente scholen februari 2013

We are the people we’ve been waiting for december 2012

Een vol hoofd – balans tussen denken, voelen en doen november 2012

Onderzoek: We feel, therefore we learn november 2012

Nieuw onderzoek naar excellentie op scholen oktober 2012

Pavlov: Dolores Leeuwin over intelligentie oktober 2012

HB en dyslexie onderzoek Universiteit Utrecht oktober 2012

Onderzoek: hoe aanstaande leerkrachten kunnen worden opgeleid voor onderwijs aan hoogbegaafde kinderen september 2012

Werken met picto’s, thuis en op school september 2012

Zeilen voor passend onderwijs voor thuiszitters augustus 2012

Verkiezingen 2012: de politiek en passend onderwijs voor hoogbegaafde kinderen augustus 2012

Born tot learn juni 2012

Onderwijs uitgelegd: DL en DLE, wat kun je daar als ouder mee februari 2012

Linker vs rechter hersenhelft  januari 2012

Over nieuwe richtlijnen AD(H)D juni 2011

Er is geen weg terug naar passend onderwijs maart 2011

Wat is nou eigenlijk beelddenken februari 2011

Onderzoek hoogbegaafdheid februari 2011

Antwoorden van de Minister van Onderwijs januari 2011

‘Onderwijs hoogbegaafde kinderen onder druk’ december 2010

Een lief meisje juli 2010

School hoogbegaafde kinderen in nood juni 2010

Van H naar Beter juni 2010

Je kind als tegenstander juni 2010

Nederlandse talenten: wel de start, maar niet de finish juni 2010

PVDA: ‘hoogbegaafde kinderen kosten klauwen vol geld’ juni 2010

Het meisje met de vleugels juni 2010

Het verhaal van Imme Kors mei 2010

Rondom labelkinderen mei 2010

Dag van de Hoogbegaafdheid mei 2010

Effecten créche bezoek mei 2010

Bart Simpson actie van een hoogbegaafd kind mei 2010

Oproep voor leerkrachten, IB-ers en schooldirecteuren basisonderwijs mei 2010

Is thuisonderwijs in strijd met het belang van het kind? mei 2010

Reken even mee april 2010

Een verraderlijke kloof? april 2010

Slaap kindje slaap april 2010

Laat dat kind toch spelen april 2010

De vroege lezer april 2010

Hyperactiviteit april 2010 – video

Petitie Passend onderwijs voor hoogbegaafde kinderen april 2010

Spijbelaar april 2010

Sociaal-emotioneel achter? maart 2010

Sta open voor de kind maart 2010

Dag van de Leerplicht maart 2010

How can you encourage a child maart 2010 – video

Waarom speciaal onderwijs voor hoogbegaafde kinderen maart 2010

Gewoon geen dyslexie! maart 2010

Vluchten of aanvallen maart 2010

Het gevaar van de nieuwe DSM: V maart 2010

Het sprookje van Ritalin en het placebo effect maart 2010

Zet het onderwijs op je agenda! maart 2010

Onderzoek thuiszitters – Hogeschool Utrecht maart 2010

Feest! maart 2010

Onderzoek sociaal-emotionele ontwikkeling van hoogbegaafde kinderen februari 2010

Hoogbegaafde thuiszitters februari 2010