Tagarchief: senso-motorische integratie

Waarom het zo belangrijk is om baby’s regelmatig op hun buik te leggen.

2 Antwoorden

Valt uw kind snel? Is het erg beweeglijk, kan het zich slecht concentreren? Dit zijn enkele symptomen die kinderen hebben als ze bij kinderfysiotherapie, maar ook steeds vaker bij de osteopaat, komen. Ook slecht slapen, erg teruggetrokken of juist erg druk zijn – met name aan het eind van de dag, komt veel voor.

Deze symptomen kunnen er op duiden dat uw kind problemen heeft met de sensomotorische integratie. Vaak kunnen deze kinderen moeilijk zelf spelen maar zijn ze niet los te rukken van de computer. De sensomotorische problemen uiten zich met name in de klassensituatie.

Maar wat heeft dit te maken met het op de buik leggen van baby’s?

Vanwege de richtlijn preventie wiegendood worden baby’s als ze slapen op de rug gelegd. In de SI 1eerste maanden van hun leven liggen baby’s praktisch niet meer op hun buik. Dit blog is een pleidooi om baby’s, onder toezicht, tussen de slaapjes door toch zo veel mogelijk op de buik te neer te leggen.
Vanuit buiklig de wereld waarnemen en beleven is een essentiële stap in de algehele ontwikkeling van een kind.

Er zijn verschillende manieren om baby’s veilig op hun buik neer te leggen. Op de buik bij papa of mama of met behulp van een rol of voedingskussen. Op schoot is ook een mogelijkheid. De verschillende plaatjes in dit blog laten dit zien. Ook op de buik spelen in de box of op de buik in de wandelwagen tijdens het wandelen.

Allereerst: “Wat is sensorische integratie?”
Sensomotorische integratie is het integreren (samenvoegen) van de zintuigprikkels in de motoriek. We nemen de SI 2 wereld om ons heen waar door middel van onze zintuigen, ons zicht, gehoor, reuk, smaak en onze tastzin. Waarneming via onze zintuigen zet ons (meestal) aan om iets te ondernemen. Het goed kunnen waarnemen, verwerken en integreren van alle prikkels is cruciaal in de (motorische) ontwikkeling van het kind.

Waarom buiklig?
Door het kindje in buiklig neer te leggen wordt het hoofd opgericht. Door het hoofd op te tillen wordt een steunpunt gevormd via het borstbeen met de onderlaag. Vanuit dit steunpunt is het kindje in staat het hoofd en de ogen te draaien om de omgeving waar te nemen.
Door interactie met de omgeving, via de zintuigen, ontwikkelt zich de bewuste motoriek. Informatie vanuit de tast- en evenwichtssystemen kunnen integreren in het lichaam, de sensorische integratie.

Later in de ontwikkeling zal dit steunpunt zich richting het bekken verplaatsen voor de ontwikkeling van de rompbalans, het draaien, zitten, kruipen en uiteindelijk het lopen.

Wanneer de integratie niet goed verloopt.
Kinderen die niet voldoende op de buik hebben gelegen kunnen het moeilijk vinden het steunpunt te SI 3 verleggen van het borstbeen naar het bekken. Daardoor blijven zij te veel bewegen vanuit borstbeen en blijven de prikkels en de prikkelverwerking daar steken. De hele sensorische integratie en verwerking van het tast- en evenwichtssysteem stokt omdat er niet vanuit het bekken wordt bewogen.

Er zijn verschillende mogelijkheden om de integratie te bewerkstelligen:

Bij kinderfysiotherapie is de behandeling erop gericht de motorische ontwikkelingsmogelijkheden van
het kind te vergroten. Het doel is dat het kind beter functioneert in zijn fysieke en sociale omgeving. Bij praktijk “Het Rendier” wordt er werk van gemaakt om doelgericht, functioneel maar vooral ook op een leuke en speelse manier te werken.

Een osteopathische behandeling is erop gericht de dynamiek van het lichaam te herstellen, waardoor de doorbloeding verbetert. Afvalstoffen worden beter afgevoerd en weefsel wordt vitaler. Daarnaast verloopt de prikkelverwerking in de hersenen beter bij vitaler bindweefsel. Dit betekent dat processen makkelijker verlopen en nieuwe vaardigheden beter aangeleerd kunnen worden.

TIPS:
Doe fysieke spelletjes (draaiing) tijdens het verschonen. Draag het kind rechtop in plaats van steeds de maxi-cosi te pakken. Leer je kind vanuit het bekken te bewegen.

Dit blog is tot stand gekomen in samenwerking met Mieke Bindels, kinderfysiotherapeut bij praktijk
het Rendier (www.hetrendier.nl) en Suzanne Koenen, Osteopaat bij Osteopathie Huizen (www.osteopathiehuizen.nl).

Dorien Kok
http://I-CARUS.info

Wie schrijft die blijft.

Geef een reactie

Schrijven met de handFebruari 2013,
Aanvulling november 2014 ‘Wie schrijft onthoudt beter’
Aanvulling 17 maart 2015 ‘Wie schrijft er nog met een pen’. In 2016 schrappen Finse scholen de schrijflessen
Aanvulling 3 september 2015 ‘Schrift of scherm: hoe leren kinderen het meest.’ De wetenschap geeft antwoord.
Aanvulling 17 april 2016 ‘Attention students, put your laptop away.’
Aanvulling 11 juni 2016 ‘Deze docent geeft oldschool college: krijt in plaats van digibord’
Aanvulling 23 januari 2018 ‘Je hoofd wordt een trage computer als je niet genoeg schrijft’

Begin 2013 in het nieuws: ‘Steeds meer basisscholen gebruiken tablets.’ 

Hoewel we nog nauwelijks weten wat de effecten zijn op de leerprestaties, gaan steeds meer scholen er mee aan de slag. Als voorbeeld in het nieuwsitem basisschool De Delta in Assendelft. Op deze school leren kinderen alleen nog maar schrijven in blokletters. Verder worden er in Nederland Steve Jobs scholen gestart, waar de iPad een grote rol spelen.

Grote vraag is nu: wat kunnen de gevolgen zijn van minder schrijfonderwijs?

Eerst maar eens antwoord op de volgende vraag:

Hoe is de stand van zaken nu in het Nederlandse schrijfonderwijs?

Daar heeft de Onderwijsinspectie (2010) naar gekeken. Momenteel neemt de verbetering van de basisvaardigheden taal (en rekenen) een centrale plaats in binnen het onderwijsbeleid. De inspectie concludeert over schrijfonderwijs dat “de kwaliteit van het schrijfonderwijs op verschillende onderdelen te wensen overlaat. Het schrijfonderwijs en de deskundigheidsbevordering van leraren hebben in het algemeen geen hoge prioriteit. De hedendaagse taalmethoden besteden weliswaar meer aandacht  aan procesgericht schrijfonderwijs, toch vertoont het schrijfonderwijs op essentiële onderdelen nog steeds tekortkomingen. In het perspectief van het totaal aantal uren dat scholen doorgaans aan taal en lezen besteden, steekt de tijd voor schrijven schril af. Uit het onderzoek blijkt dat 60% van de scholen naar schatting maximaal 45 minuten per week aan schrijven besteedt. Het volgen van de voortgang van de schrijfontwikkeling van de leerlingen en het analyseren daarvan staan nog in de kinderschoenen. Ook mondelinge communicatie, binnen het totale palet van het taalaanbod, krijgt minder aandacht.”

Achterstand dus. Moeten we met de tablet toekomst die in het verschiet ligt nog wel investeren in schrijfonderwijs? Ja!

Vele studies (oa door Virginia Berninger ) tonen aan dat handschrijven belangrijk is voor de ontwikkeling van de hersenen en cognitie – het helpt met de ontwikkeling van de fijne motoriek, het zich uitdrukken, het creatief denken en het vormen van ideeën. Onderzoek van Berninger laat bijvoorbeeld zien dat (aan elkaar) schrijfbewegingen grote activiteit geeft in die gebieden van de hersenen die betrokken zijn bij het denken, taal en kortetermijngeheugen. Letters oefenen veroorzaakt ook meer activiteit  in de hersenen. Het is zelfs zo dat een goed handschrift je slimmer doet lijken. Het is dus zeer belangrijk om je handschrift te oefenen, verzorgen en onderhouden.

Ook wordt er in onderzoeken gewezen op de link tussen schrijven en lezen: stoppen we met schrijven dan zou ook onze leesvaardigheid erop achteruit kunnen gaan.

Schrijven is een complex denkproces: je start met het slijpen van je potlood of zoeken naar je favoriete pen, het krassen in de tekst als je de juiste woorden niet kunt vinden, het verfrommelen of verscheuren en eventueel boos weggooien van je geschreven blad als het niet lukt. Schrijven doe je met je hele lichaam. Schrijven gaat ook sneller dan typen.

Investeren in schrijfonderwijs is dus investeren in de sensorische en motorische ontwikkeling. Dit zorgt voor een kind dat in balans is en zich optimaal kan ontwikkelen. Zeker nu ook het buitenspelen verdrongen wordt door binnen blijven en bezig zijn met beeldschermen.

Schrijven gaat ook niet verdwijnen, immers: wat als je geen tablet bij de hand hebt, je accu leeg is of er geen internetverbinding is?  Handschrift is ook emotie: wil je liever een met de hand geschreven liefdesbrief of een e-mail of printje.

Schrijven in het zand

Ik zie eerder het toetsenbord verdwijnen en verwacht een opmars op het gebied van spraakherkenning. Dat laatste duidt ook het belang van investeren in mondelinge communicatie in het onderwijs.

Ik zie heel veel voordelen in het gebruiken van tablets om de kinderen de vaardigheden van de 21e eeuw te laten verwerven.

Ik pleit daarom voor èn-èn gebruik: de tablets maar blijf ook schrijven! Investeer in beide.

Aanvulling

Wie schrijft, onthoudt beter
Artikel in de Volkskrant 4-6-2014
MARIA KONNIKOVA / NEW YORK TIMES

‘When children drew a letter freehand, they exhibited increased activity in three significant areas of the brain, which didn’t happen when they traced or typed the letter.’

Wie schrijft onthoudt beter

Het Engelstalige origineel van dit artikel, met een directe link naar de genoemde onderzoeken, is hier te lezen: What’s Lost as Handwriting Fades 

Wie schrijft er nog met een pen
Artikel op NOS.nl 17 maart 2015

‘In 2016 schrappen Finse scholen de lessen in schoonschrift. Finse kinderen schrijven dan niet meer met een pen. In plaats daarvan krijgen ze les in typen, dat de Finnen veel belangrijker vinden’.
Lees hier verder.

Schrift of scherm: hoe leren kinderen het meest.
Artikel in HP de Tijd 3 september 2015

‘We nemen steeds minder vaak pen en papier ter hand. Computers en smartphones zijn niet weg te denken uit ons leven en duiken ook vaker op in het onderwijs. Is dat een goede trend of moeten we niet te hard van stapel lopen?’ De wetenschap geeft antwoord.
Lees hier verder.

Attention students, put your laptop away.
Artikel op NPR.org 17 april 2016

“Researchers Pam Mueller and Daniel M. Oppenheimer found that students remember more via taking notes longhand rather than on a laptop. It has to do with what happens when you’re forced to slow down.”

Je onthoudt meer als je schrijft dan met aantekeningen maken op de laptop. Dit oa ivm het gedwongen proces van vertraging bij het schrijven.
Lees hier verder.

Deze docent geeft oldschool college: krijt in plaats van digibord.
Uitzending ‘NOS op 3’ 11 juni 2016

Alles digitaal in de collegezaal? Bij de 25-jarige werktuigbouwkunde-docent Jurnan Schilder juist niet. Hij denkt dat studenten beter leren zonder computer, Powerpoint-presentaties en projectiescherm.
Lees hier verder.

‘Je hoofd wordt een trage computer als je niet genoeg schrijft’
NOS 23 januari 2018

Steeds meer scholen geven iPad- of laptoponderwijs, we sturen elkaar nauwelijks nog handgeschreven brieven en zelfs het boodschappenlijstje wordt vaak in een app gemaakt. Schrijven is echter heel belangrijk voor je hersenontwikkeling. Door te schrijven worden er in je hersenen allemaal verbindingen gelegd, tussen je linker- en rechterhersenhelft bijvoorbeeld. Je kunt je beter concentreren, je fijne motoriek verbetert en je kunt sneller denken. Iemand die nauwelijks schrijft kun je vergelijken met een trage computer. Wie daarentegen schrijft, maakt een motorisch geheugenspoor waardoor een uitgebreider patroon van hersenactiviteit kan plaatsvinden.
Lees hier verder.

Een vol hoofd – balans tussen denken, voelen en doen.

2 Antwoorden

Een vol hoofd: een volwassene spreekt ervan als hij of zij een lange dag vol vergaderingen heeft gehad en daarna hoofdpijn heeft. Of als hij of zij slecht geslapen heeft: te veel aan mijn hoofd momenteel.

Het lijkt soms net of we dit niet als van toepassing zien bij kinderen.

Bij kinderen kan dit ook echt het geval zijn. Zij hebben lange en drukke dagen, de lat van de maatschappij ligt ook voor kinderen hoog. Veel input op school, na school en daar nog de virtuele (speel)wereld bij opgeteld. Buitenspelen en andere niet-beeldschermgebonden activiteiten raken uit de mode.

Zij, maar ook wij, brengen steeds meer tijd door met ons hoofd: televisie, (spel)computers, smartphones, de iPods & iPads geven continue – ja, tegenwoordig ook op school en het werk – prikkels, flitsende informatie en stapels aan kleuren door. De maatschappij vraagt bijna 24 uur per dag onze aandacht. De genoemde beeldschermen werken als magneten op je lichaam. Denk maar eens aan hoe moeilijk het is om te reageren op een ander als je naar een spannende film kijkt. Je vergeet gewoon de wereld om je heen. En alles wat je ziet wordt opgeslagen in het hoofd. Je bent alleen in je hoofd bezig en de balans met je lichaam en je omgeving valt weg. De functie ‘doen’ valt helemaal weg. De belangrijke onderlinge afstemming tussen het denken, voelen en doen raakt dus in onbalans.

Het zien is altijd de belangrijkste zintuig geweest: beelden zien en daarna reageren om te overleven. Voor velen geeft onbalans met het voelen en doen problemen.

Om duidelijk te maken dat een kind soms ook een vol hoofd heeft en moeite kan hebben met oa prikkelverwerking en opslag van informatie heb ik hieronder 2 foto’s van tekeningen geplaatst, gemaakt door een kind. Het kind heeft  leerproblemen, automatiseringsproblemen en daarbij last van motorische onrust en onoplettendheid, wat logisch is als je hoofd vol zit. Informatie filteren is dan ook zeer moeilijk. Mogelijk is er in andere, vergelijkbare situaties ook sprake van hoogbegaafdheid en/of diagnoses als ADHD, ADD, autisme, dyslexie, dyscalculie en/of dyspraxie etc. en/of leert het kind bij voorkeur visueel.

De linker hoofdafbeelding geeft de chaos en ongeordendheid van het hoofd van het betreffende kind aan voor dat er sprake was van Ik leer anders coaching. De coach heeft met het kind gesproken over hoe het in het hoofd was, of er orde was en of dat het hoofd vol was. Kinderen kunnen heel mooi aangeven of dit zo is. Het kind heeft thuis de tekening gemaakt zoals diens hoofd er voor de start uit zag.

De rechter hoofdafbeelding laat de orde zien na 4 weken aan de slag te zijn geweest met het kind. Het verschil is gigantisch, niet alleen qua tekening maar ook bij het kind zelf. Door het kind inzicht en tools te geven, in dit geval via de methode Ik leer anders, kon het kind zelf meer voor de rust in het hoofd zorgen. Het hoofd is minder vol en geordend. De verandering bij het kind was ook buiten de tekening heel duidelijk: minder motorische onrust, beter kunnen organiseren/plannen & automatiseren en meer grip op zichzelf en de wereld om het kind heen. Balans tussen denken, voelen en doen.

Buiten methodes als Ik leer anders kunnen haptonomie en senso-motorische integratie therapie zorgen voor een betere balans tussen denken, voelen en doen.  Ik werk daarom in praktijk ook samen met erkende therapeuten op dit gebied.

Voor de tekeningen dank ik UniekeWijze.

Voor hoofd ordenen

Voor hoofd ordenen

Na hoofd ordenen

Na hoofd ordenen