Categorie archief: Anders zijn

Gameverslaving bij kinderen. Een stoornis of bestaat dit eigenlijk niet?

Geef een reactie

Wat is jullie visie hierop?

Blijft je kind gamen, ook al komt het daardoor in de problemen op school, met werk of vrienden? Dan is er volgens de Wereldgezondheidsorganisatie WHO sprake van een stoornis. Dat blijkt uit de nieuwste versie van de ICD (nummer 11), die deze week verscheen. Zie International Classification of diseases-11

Schermafdruk 2019-05-30 08.26.35Per 2022 kan hiervoor een diagnose gesteld worden, waardoor behandeling vergoed wordt. Nu moet voor vergoeding bijv. eerst de diagnose ADHD gesteld worden.

Er woedt echter een hele wetenschappelijke discussie of gameverslaving wel bestaat. Immers: kinderen vluchten pas in games als er andere problemen spelen, zoals in mijn werkveld vaak als school en onderwijs niet past. Maar ook vanuit een problematische thuissituatie. Bijv. bij een vechtscheiding.

Een vluchtroute waarin ze klem komen te zitten, omdat deze -bij wijze van spreken- taps toeloopt: als je er in geraakt kun je er eigenlijk niet meer uit.

Zaak is in ieder geval dat je als ouder goede afspraken maakt over gamen en een duidelijk kader neerlegt. De voor games gestelde leeftijden is al een goed startpunt voor dat laatste.  Zaak is ook dat je je zelf en je kind hieraan houdt. Houd het dialoog hierover dus op gang. En wees alert op signalen als vlucht- of dwanggedrag.

Dorien Kok

 

Houd de regie

Geef een reactie
Je kind werd niet gezien op zijn eerste school. Dat was terug te lezen in de schoolrapportages. Vermoedens van ADHD en autisme werden geuit, je kind werd ook alvast op die manier benaderd. En dat terwijl je kind gewoon alleen maar hoogbegaafd is. Er was weinig hoop verbetering. Ook geen alternatief in de buurt.
Je verhuist heel ver weg van je familie, voor beter onderwijs. School 2 belooft maatwerk, maar biedt deze in de praktijk toch niet. Dan is je kind in één keer thuiszitter. Wat erg voor jou kind en voor jullie als ouders.
School 3 komt in beeld. Snapt het verhaal en de behoeftes. Wil jouw kind aan boord hebben. Dan besluiten ze toch nog even school 1 + 2 te bellen, de dossiers door te nemen. Ze gaan twijfelen, annuleren de gemaakte afspraken voor de startdatum.
In paniek bel je mij. We hebben elkaar een kwartier lang gesproken. Meer was niet nodig, ik ken je kind immers. Mijn belangrijkste advies: emotie aan de kant, benader school zakelijk. Houd de regie.
Dit resulteert in het schrijven een brief, waarbij jij en vaderlief continue het mantra ‘houd de regie’ bij elke zin die jullie schrijven herhalen en school herinneren aan de gemaakte afspraken. De brief heeft succes: je kind is inmiddels begonnen op deze school en voelt zich er meteen gelukkig.

Over ‘Gewoon niet doen, zo’n speeldag voor hoogbegaafde kinderen.’

6 Antwoorden

Esther Vuijsters schreef op 7 november een opiniestuk in de VROUW sectie van dagblad de Telegraaf: ‘Gewoon niet doen, zo’n speeldag voor hoogbegaafde kinderen.’ Het weekend ervoor stond er namelijk een oproepje in de krant: er wordt weer een speeldag georganiseerd voor (vermoedelijk) hoogbegaafde kinderen (vanaf 3 jaar).

Esther: “En passant stond erbij vermeld dat de ouders die dag ‘informatie’ konden krijgen. Vermoedelijk over de vermoedelijke hoogbegaafdheid van hun kind. Ik vind daar wat van. Van zo’n speeldag.”

Nederland is een heerlijk vrij land, met vrijheid van meningsuiting hoog in het vaandel. Esther mag hier dus absoluut iets van vinden en zeker ook haar mening geven over de oproep in de krant. Dit betekent dat ik ook mag reageren op haar mening. Ik citeer hieronder enkele van haar uitspraken. Lees Esthers volledige stuk via deze link.

Beste Esther,

Geen mens is hetzelfde. Dat is mooi, maar meteen ook lastig. Begrip hebben voor een kind dat anders is en andere behoeftes heeft is dan soms ook moeilijk.

Laten we eens beginnen bij dat vermoedelijke. Want wie vermoedt dat dan? Uiteraard de ouders. Want er zijn nogal wat ouders die vermoeden dat hun kind hoogbegaafd is.

Ik ben blij te kunnen zeggen dat steeds meer professionals – bijv. op het consultatiebureau, huisartsen en peuterspeelzaalmedewerkers – de signalen van een ontwikkelingsvoorsprong herkennen. Het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ) heeft hier ook een mooie brochure voor geschreven. Vaak zijn het niet eens de ouders die dat signaleren. Zeker bij een eerste kind, omdat je dan nog geen ‘vergelijkingsmateriaal’ hebt.

Signaleren van een ontwikkelingsvoorsprong is belangrijk, net zo belangrijk als het signaleren van een ontwikkelingsachterstand –  waar we in Nederland al jaren heel erg goed in zijn. Als je signaleert kun je op maat gaan begeleiden om een optimale ontwikkeling te bevorderen. Dat is toch iets wat we voor ieder kind willen? Ook voormalig staatssecretaris Sander Dekker en de huidige minister Arie Slob delen deze mening.

“En dan dat ‘vanaf 3 jaar’. Is het nou werkelijk nodig om kinderen al op die leeftijd in hokjes te gaan stoppen? Is het niet gewoon genoeg de slimmerdjes een extra boekje en een leuke puzzel te geven? ‘Nee’ zeggen de voorstanders dan, ‘het voor die kinderen goed om onder gelijkgestemden te zijn’.”
Gelijkgestemden?! Kom op, we hebben het hier over een kind van 3! Die moet gewoon lekker met andere driejarigen omgaan. En tussen die driejarigen zit dan ook heus wel een gelijkgestemde. Gaat hij of zij daar lekker mee over Nijntje filosoferen.”

Omgaan met gelijkgestemden is belangrijk, ook al als je 3 bent. Veel van deze kinderen functioneren op een veel ouder leeftijdsniveau, bij de start op de basisschool bijvoorbeeld al op groep 3 niveau. Je komt dan in een klas waarvan je de lesstof voor het hele jaar al beheerst, bij kinderen die jou niet snappen. Het is dan lekker als je soms kunt spelen met een kind van jouw ontwikkelingsniveau. Soms, want deze kinderen en ouders gaan niet dagelijks naar zo’n speelmiddag, of wekelijks. Het risico op een sociaal isolement, jouw in je opiniestuk benoemde angst, door een bezoek aan zo’n middag is dus klein.

Hoogbegaafdheid is nog net niet iets waarvoor je je schaamt in Nederland, gezien de reacties die altijd op dit thema in de media te lezen zijn. Voor ouders is het dan ook fijn om op zo’n bijeenkomst openlijk over de ontwikkeling van je kind te praten zonder dat er iemand roept dat je opschept. Die zegt dat je kind iemand is waar anderen zich altijd aan moeten op kunnen trekken. Aan wie kan jouw kind zich dan optrekken?

Hoe vaak ik de afgelopen tijd niet heb gehoord ‘Ik ben heel slim, ik ben hoogbegaafd!’ Je wilt ’t niet weten. En nee, andere kinderen reageren daar dan niet heel lekker op. Die willen uiteindelijk niet meer met zo’n kind spelen. Voilà, sociaal isolement in optima forma. En dat ga je met zo’n speeldag even lekker op scherp zetten.

De kinderen benoemen zichzelf niet als hoogbegaafd, andere kinderen zien vaak al snel dat ze anders zijn – wat ze een makkelijk pestslachtoffer maakt.

Maar 2% van de mensen is hoogbegaafd. Hoe groot is dan de kans dat je in je straat of op de peuterspeelzaal een kind die ook een ontwikkelingsvoorsprong heeft tegenkomt? En toevallig ook nog bij je past, je interesses deelt. Die kans is klein. Het risico op sociaal isolement is hierdoor groot.

Sommige scholen hebben aparte klassen voor hoogbegaafde kinderen. Daar kan ik me nog wel wat bij voorstellen. Alhoewel ik in de basis ook daar geen voorstander van ben – mijn voorkeur gaat uit naar lekker ‘minglen’ in de klas, goede voorbereiding op het echte leven – zie ik in mijn omgeving dat dat ‘minglen’ niet altijd goed uitpakt. Zo’n klas kan dan een oplossing zijn. Kán. Maar spelen? Dat kan juist met iedereen. Die vaardigheden moet je met elkaar ontwikkelen.

Als je op basis van intelligentie ook allerlei andere levensdomeinen gaat afbakenen krijg je echt heel rare situaties. Gaan we straks dan ook aparte sportclubs oprichten voor hoogbegaafden? Misschien speciale wijken? Ik geloof niet dat je de (vermoedelijk) hoogbegaafde kinderen daar een plezier mee doet. Ze worden naar mijn idee toch al te vaak ‘speciaal’ behandeld.

Onderzoek op de eerste voltijds hoogbegaafdenschool in Nederland duidde dat hoogbegaafde kinderen veel beter functioneren op de sportclub of welke club dan ook als je ze op school bij elkaar zet. Ze functioneren beter in de maatschappij als je ze dit dus gunt.

Bovenstaande was mijn reactie op het opiniestuk van Esther Vuijsters. Ik kan nog verder gaan, bijvoorbeeld over het door haar benoemde ‘over Nijntje filosoferen’, wat in werkelijk een discussie over theorieën over het ontstaan van de mens kan zijn.  Ja, ook bij een 3-jarige.

Over IQ testen, die moeten bewijzen dat een kind hoogbegaafd is, maar eigenlijk niet voor het meten van hoogbegaafdheid ontwikkeld zijn.  Over het krijgen van buikpijn, als je alleen maar aan school denkt.  Over het ‘in de wachtkamer’ gezet worden op school: iedere dag opnieuw – hopend dat je gezien zal worden, aan de beurt zal komen en men snapt wat je kan en weet wat je nodig hebt. Wachtend tot er leerstof langskomt die je nodig hebt om je verder te kunnen ontwikkelen. Hopend dat ook je nieuwe dingen mag leren, onderzoeken, sponsen – eigenlijk gewoon groeien – zoals je tot nu toe thuis gewend was. Gewoon je eigen ontwikkelingslijn volgen. En hopend dat je niet door dit alles onterecht in een andere wachtkamer terechtkomt door bijkomende negatieve effecten: die van de psychiatrie.

Over het je continue moeten aanpassen aan anderen en jezelf daarbij verliezen.  Om er zelfs dan niet bij te horen. Over de vele hoogbegaafde thuiszitters, de drop-outs. Of over de zelfmoordgedachten van hoogbegaafde kinderen op basisschoolleeftijd, zelfs al in de onderbouw …..

Het hoeft niet zo te zijn. Gelukkig is het ook niet bij elk hoogbegaafd kind zo. Met velen gaat het goed. Zou het niet fijn zijn als het met ieder (hoogbegaafd) kind goed gaat? Dat we ieder kind konden geven wat het nodig heeft? Of op z’n minst daar naar streven? Al is het door ze een paar uurtjes per zo veel weken contact met ontwikkelingsgelijken te gunnen?

Esther, mocht je meer willen weten over ontwikkelingsvoorsprong dan raad ik je deze website aan: http://ontwikkelingsvoorsprong.info.

Of kom eens langs bij één van de georganiseerde speel(mid)dagen of andere ontmoetingsmomenten. Deze zijn er ook vanuit een niet-commercieel oogpunt. Zelfs voor volwassenen. Dan kun je het uit eerste hand horen van de kinderen en ouders.

En ouders, ik snap dat jullie moedeloos worden van dit soort mediaberichten en daarom eigenlijk terughoudend zijn geworden ten aanzien van hardop reageren: als we de onjuistheid niet benoemen zal er nooit iets veranderen. Misschien kunnen we door te reageren bij één iemand de ogen openen. Als die dat dan weer bij een ander doet etc ….. Voel je ook vrij om onder dit bericht te reageren.

Lees hier de wel behouden Facebook reacties van anderen op het opiniestuk van Esther.

Dorien Kok

Aanvullend
Reactie van Esther Vuijsters op VROUW Facebook, 8 november. Klik op onderstaande afbeelding om naar de discussie op Facebook te gaan.

20171108 Esther Vuijsters VROUW Telegraaf

Psychische kindermishandeling is strafbaar. Ook in het onderwijs?

10 Antwoorden

KindermishandelingAanleiding voor deze blog is een artikel in het dagblad de NRC:

Ook psychische kindermishandeling is strafbaar
“Een kind kleineren laat soms een leven lang sporen na. Strafrechtelijk kom je daar als ouder niet zomaar mee weg, schrijft advocaat-generaal Miranda de Meijer.”

Kindermishandeling
Kindermishandeling is ‘elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen ten opzichte van wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat, actief of passief opdringen, waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend aan de minderjarige in de vorm van fysiek of psychisch letsel’. (Uit de Jeugdwet artikel 1.1: Wet van 1 maart 2014 ‘inzake regels over de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor preventie, ondersteuning, hulp en zorg aan jeugdigen en ouders bij opgroei- en opvoedingsproblemen, psychische problemen en stoornissen.’)

Als een kind geregeld wordt uitgescholden of vernederd is er sprake van psychische mishandeling. Als een kind niet de nodige zorg krijgt voor zijn geestelijk welzijn, is er sprake van psychische verwaarlozing. Of dit nu door een kind, ouder of andere volwassenen gedaan wordt maakt hierin niet uit.

Aanhoudende of extreme frustratie van elementaire emotionele behoeften van het kind. Het kind geen veilige omgeving bieden. Ongevoeligheid voor het ontwikkelingsniveau van het kind. Het niet handelen of nalaten van dat wat een kind behoeft om te groeien, op alle gebieden. Allemaal vormen van psychische mishandeling.

Psychische mishandeling
Artikel in NRC: “Het Openbaar Ministerie heeft voor de rechter aangevoerd dat ook psychische mishandeling die zorgt voor een achterstand in de sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind onder de werking van ons Wetboek van Strafrecht moet vallen. Het gerechtshof gaf het Openbaar Ministerie gelijk en oordeelde dat dit inderdaad onder omstandigheden het geval kan zijn. De rechter vindt hiervoor steun in bovengenoemde Wet op de jeugdzorg en de Jeugdwet.

Bovendien – zo stelt de rechter – blijkt niet uit de wetsgeschiedenis van het Wetboek van Strafrecht dat de wetgever de psychische vorm van mishandeling heeft willen uitsluiten. De rechter maakt hierbij nog wel een kanttekening: niet íedere kleinerende of denigrerende handeling of opmerking kan als mishandeling worden aangemerkt. Het hangt ervan af, van de situatie en van de gedraging.”

Psychisch letsel laat net zoals bij lichamelijke mishandelingen zijn sporen na. De sporen zijn meestal minder zichtbaar, kunnen een kind echter levenslang bijblijven.

Burgerlijk Wetboek
Het Burgerlijk Wetboek geeft in artikel 247 sub 1 & 2 de volgende omschrijving van ouderlijk gezag en opvoeding:
•Het ouderlijk gezag omvat de plicht en het recht van de ouder zijn minderjarig kind te verzorgen en op te voeden.
•Onder verzorging en opvoeding worden mede verstaan de zorg en de verantwoordelijkheid voor het geestelijk en lichamelijk welzijn van het kind en het bevorderen van de ontwikkeling van zijn persoonlijkheid.

De gezondheidstoestand en de veiligheid van het kind zijn bepalend hiervoor.

Psychische mishandeling op school
Een tekort op school in het geven van aandacht, warmte, bescherming en daarnaast eventuele cognitieve verwaarlozing – bijvoorbeeld een kind niet passend onderwijs bieden, is ook een vorm van psychische verwaarlozing. Ongevoeligheid in school voor het ontwikkelingsniveau van het kind, het aanbieden van een te laag cognitief niveau met emotionele en didactische schade tot gevolg is wat in de praktijk helaas veel voor komt. Dit staat nog los van pesten op school, door leerling of leraar.

De kinderen gaan aanpassingsgedrag vertonen: ‘verdwijnen’ of vertonen juist opvallend gedrag. Dit wordt vanuit het kind uitgelegd, vaak met diagnostiek tot gevolg. Onvoldoende kennis over de normale ontwikkeling van dit specifieke kind is niet voorhanden. Er is een verhoogd drop-out risico, waardoor een kind verdwijnt richting speciaal onderwijs of thuiszitter wordt.

Schoolbeleid
In het schoolprotocol omschrijft men de kaders voor het optreden bij pesten, agressie, geweld en vermoedens van kindermishandeling. In elke school dient een zodanig leer- en werkklimaat te heersen dat dit door niemand, of het nou personeel, leerling of ouders betreft, getolereerd wordt.

Het slachtoffer meldt deze incidenten echter meestal niet vanwege schaamte, uit angst voor het vervolg of uit loyaliteit aan de leerkracht. Bij ouders zien we deze loyaliteit ook. Je gelooft in het begin ook snel de volwassenen. Als ouder denk je misschien in het begin ‘doorzetten, hier wordt je sterk van’. Je gaat ook uit van de goede bedoelingen van de school en de directie.

Als het gaat om psychische mishandeling op school is een kind of de ouder zich (eerst) vaak ook niet bewust van dat wat er wel of juist niet gebeurt psychische mishandeling is. In Nederland ligt de link naar deze vorm van mishandeling immers primair bij ouders, vreemgenoeg óók als de school diegene is die de mishandeling faciliteert. Ook het artikel in het NRC spreekt alleen over oudermishandeling.

De praktijk laat zien dat professionals deze psychische mishandeling eigenlijk altijd vertalen naar verschillen in visie op onderwijs- en kindbehoeftes. De meldingen van ouders worden daarmee niet vertaald vanuit mishandeling, ook als deze vertaling wel terecht zou zijn. We spreken dan over het aantoonbaar onthouden van zorg voor een kind.

Voorbeelden uit de praktijk
Als voorbeeld scholen die ADHD-medicatie als voorwaarde stellen om een kind toe te laten op school en ouders die voor de keuze worden gesteld: of medicatie of uw kind moet naar het speciaal onderwijs (zie uitzending De Monitor).

Kinderen die gepest worden en daarom zelf een sociale vaardigheidstraining moeten volgen “om er mee om te leren gaan” of worden naar huis gestuurd. Pesters – ook leraren- worden, ondanks het protocol hiervoor, niet aangepakt, geschorst of verwijderd. ‘We hebben het protocol gevolgd’ is ook een standaard antwoord.

(Hoogbegaafde) kinderen die geen maatwerk in onderwijs krijgen, soms ook op scholen die zich specifiek op bepaalde groepen kinderen richten, omdat de expertise mist. Onderpresteren, depressiviteit en soms ook suïcidaal gedrag tot gevolg.

In situaties waarbij het gedrag van de leerkracht grensoverschrijdend is wordt geroepen dat wat ouders melden aannames zijn – ook als er getuigen zijn. De leerkracht wordt beschermt (‘anders zit ik met een hele klas’), ook door besturen. Zelfs als het kind depressief of overspannen is. Of als er sprake is van PTSS. Oorzaken worden thuis gezocht (gezinssituatie of pedagogische opvoedvisie), met AMK (Veilig Thuis) melding wordt gedreigd of gewoon gedaan – om ouders de mond te snoeren. Maatregelen die ouders voor hun kind nemen worden uitgelegd als wantrouwen in school, als niet meewillen werken en dat je een lastige ouder bent. Uitspraken van school worden blijkbaar door ouders ook verkeerd geïnterpreteerd, zo leggen directeuren en besturen uit.

De emotionele toestand van kinderen is niet van belang in de afweging van scholen en beleidsmakers. Dus heeft je kind een probleem en ligt het psychisch in de kreukels door een leerkracht of niet-passend onderwijs, dan kun je ook nog de kinderbescherming over je heen krijgen. En dan is je positie niet sterk. Emotionele en psychische schade is namelijk niet te bewijzen, dus zo’n heel verhaal heeft een hoog subjectief gehalte.

Aangifte doen tegen scholen is lastig: psychische schade is, zoals ik al zei, moeilijk te bepalen. De onderwijsinspectie verteld ouders daarbij niet of er onderzoek wordt gedaan. Leerplichtambtenaren ondernemen vaak geen acties tegen scholen.

Het is ook lastig om als bestuur of school je eigen beleid en handelen – en dat van je leerkrachten – te spiegelen en daar praktisch op te acteren. Slecht functionerende scholen en leerkrachten worden vaak geen strobreed in de weg gelegd. Makkelijker is het om een vertaalslag te maken naar individuele ouders, hun ‘overdreven’ emotionele betrokkenheid bij hun kind. Deze voelen zich vaak alleen staan in school. Ouders hebben ook een kennisachterstand ten aanzien van de onderwijsprocessen en worden daarom vaak overbluft. De leerplichtambtenaar en onderwijsinspectie is gericht op aanwezigheid in de school (leerplicht) en niet op maatwerk voor een individueel kind. Externe, door ouders betaalde, kindexperts zijn vaak niet welkom in school.

In hun poging om een einde te maken aan deze mishandeling hinderen scholen de ouders in een overstap naar een andere school, door deze vast te informeren over de ‘lastige ouders’. Je kunt dus vaak geen kant op.

Wat moet je nu als ouder?
Het belangrijkste advies:
Situaties lopen vaak uit de hand om dat ouders zich niet bij laten staan op juridisch gebied of te lang wachten met het inschakelen van juridische hulp. Wacht dus niet te lang met juridische advies of hulp te zoeken als dit nodig is. Bij een terecht punt en tijdige melding kan in bijna alle gevallen de situatie snel opgelost worden met kortdurende rechtshulp. Je kunt je ook bij laten staan zonder dat school dit weet. De regels rond onderwijs zijn niet slecht. Het is daarnaast altijd aan te raden om een rechtsbijstandsverzekering te nemen.

Adressen:
– Juridisch loket: https://www.juridischloket.nl
– Jurion: http://Jurion.nl

Verdere informatie:
– Ouders & Onderwijs: Bel gratis tussen 10:00 en 15:00 naar 0800-5010 of  mail naar vraag@oudersonderwijs.nl 
– In1School: https://www.in1school.nl

  • doe aan dossieropbouw, lees daarvoor hier verder;
  • maak gebruik externe klachtenregeling;
  • zijn er nog andere ouders op school in dezelfde situatie? Verenig je!;
  • neem gesprekken op;
  • laat je bijstaan, schakel eventueel zelf een professionele mediator in;
  • zorg dat je de regie houdt;
  • doe aangifte.

Artsen
De Meldcode van de KNMG geeft duidelijkheid over wat er van een arts wordt verwacht bij (vermoedens van) kindermishandeling: Zodra er bij het kind lichamelijke of psychische schade ontstaat of kan ontstaan tengevolge van de handelingen of nalatigheid van de ouders of andere personen ten opzichte van wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat, is er sprake van kindermishandeling (KNMG, 2008). Vergeleken met de Meldcode uit 2002 is er in 2008 tot een belangrijke wijziging besloten: het uitgangspunt ‘zwijgen, tenzij’ is vervangen door het uitgangspunt ‘spreken, tenzij’. Ook onder andere huis- en schoolartsen kunnen dus een rol spelen van de aanpak van psychische kindermishandeling op scholen.

Taak overheid
Er moet meer oog komen voor de positie van kinderen en ouders in het onderwijs. Ouders hebben plichten ten aanzien van gezag. Instanties en personen mogen ouders niet hinderen in het uitvoeren van dit gezag en moeten hierin beter beschermd worden door de overheid.

Als je er niet uit komt met school.
Lees hier mijn blog met handige informatie voor als je er niet uit komt met school.

Aanvulling 24 juni 2017. Paul Mayer, voormalig onderzoeker bij het toenmalige AMK (Advies- en Meldpunt Kindermishandeling),  beschrijft deze vorm van mishandeling als ‘institutionele kindermishandeling’, als het gaat om instellingen die meewerken aan of gedogen van dergelijke “mis-handeling” (bron: Herman Baartman) of verwaarlozing. Ik denk dat hij dit zo correct omschrijft.

Aanvulling 15 november 2017 Oproep aan ouders
Veilig thuismelding over je gezin door school:
Ouders geven vaak aan dat ze de indruk hebben dat een veiligthuis-melding (opvolger van de Steunpunten Huiselijk Geweld en het Advies en Meldpunt kindermishandeling) wordt ingezet om het standpunt van de school over ondersteuning (of verwijzing naar speciaal onderwijs) kracht bij te zetten. Het argument is dan vaak pedagogische verwaarlozing, omdat ouders niet meegaan in het advies van school. Het aantal signalen over deze meldingen vallen op en je leest er ook in de media steeds vaker over. Ouders & Onderwijs roept ouders die in een situatie als deze zitten op om zich te melden. Er wordt vertrouwelijk omgegaan met uw informatie: Ouders & Onderwijs.

Dorien Kok
http://DorienKok.nl

Aanvulling december 2017: Lees ook de blog van Charlotte Visch over Marek en Kiet: Gelegaliseerd mishandelen van slimme kinderen.

Lees ook: #wiepakthetop Over bewustwording van het feit dat er in Nederland voor het kind vaak niet gehandeld wordt volgens de wet.

‘Wonderkinderen gezocht’

1 antwoord

Maak van het wonderkind geen freakshow

We konden er deze week niet om heen: het nieuws over Laurent Simons. Een amper zes jaar oude jongen die al op weg is naar de middelbare school. Hij slaat niet één klas over, maar bijna de hele basisschool. Conclusie in de media: Laurent is een wonderkind.

Klopt het beeld dat de media en daarmee heel Nederland heeft over dit kind? Moet je dit woord gebruiken voor kinderen? Stel je met deze benadering de misstanden, vooroordelen en weerstand in Nederland aan de kaak rond het thema hoogbegaafdheid, zodat ze opgelost kunnen worden? Of vergroot je alleen maar het idee dat hoogbegaafden freakshows zijn waar je je af en toe over kunt verbazen? Laurent is anders: hij voldoet niet aan de maatstaf die onze op gemiddelden gerichte maatschappij hanteert. Onze maatschappij accepteert het niet als iemand boven het maaiveld uitsteekt en al helemaal niet wanneer de aandacht zelf wordt opgezocht, zoals de vader van Laurent deed.

Kinderen met een IQ van 145 of hoger zijn sterk in de minderheid: ze vormen nog geen 0,1% van de bevolking. De maatschappij is niet voor hen ingericht en is evenmin erg toeschietelijk om ze te helpen wél mee te draaien. Ik werk met deze kinderen en mijn hart huilt voor ze. Ik zie jonge talentvolle kinderen vastlopen, worstelen, verdriet hebben, zich onbegrepen voelen en intussen mogen ze nergens over klagen want hoogbegaafdheid wordt gezien als luxeprobleem. Ze worden (vaak onterecht) met van alles bestickerd en als blijkt dat het aan hun hoogbegaafdheid ligt moeten ze ineens constant bewijzen dat ze slim zijn. Ze worstelen niet alleen tegen het systeem waarin ze niet tot hun recht komen maar ook tegen vooroordelen en weerstand. Het is onverdedigbaar dat kinderen met een laag IQ aan alle kanten worden geholpen, maar kinderen met een hoog IQ zichzelf maar moeten zien te redden.

Een hoogbegaafd kind heeft het nodig om gezien én ondersteund te worden in zijn ontwikkeling en vaak betekent dat inderdaad één of twee jaar versnellen. Ze zijn daarvoor wel afhankelijk van een omgeving (ouders, school en medescholieren) die voor ze die open staat, zonder vooroordelen. Een kind ontwikkelt zich goed in een omgeving van wederzijdse interesses en waarden, van gelijk niveau en gelijke ontwikkeling.

In Thea Beckmans boek over hoogbegaafde kinderen is er ook één die genadeloos vastloopt. Het verhaal vertelt over twee kinderen die zo slim zijn dat ze twee klassen mochten overslaan. De één gaat naar het gymnasium, de ander moet van diens vader een vak leren, zodat hij later aan de slag komt. Met Wijntje, het meisje dat naar het gymnasium mag, gaat het goed. Met Tom gaat het eerst helemaal fout, tot men zich beseft dat ze hem blokkeerden in zijn natuurlijke ontwikkeling.

Laurent is qua leerstof behoorlijk versneld. Verbreden, verdiepen, funderen en vaardigheden leren zijn daarnaast ook aandachtspunten voor een kind die een versnelde ontwikkeling doormaakt. Hij lijkt mazzel te hebben met ouders die de middelen hebben om keuzes te kunnen maken. Ik hoop echter dat het de extreme versnelling, het gebruik van het woord wonderkind en de aandacht in de media hem niet gaat schaden. Ook hoogbegaafde kinderen hebben recht op onderwijs dat aansluit bij hun kunnen.

– Dit opinistuk is geschreven naar aanleiding van de grote, veelal ongenuanceerde aandacht hiervoor in de media, de tevens ongenuanceerde reacties vanuit de maatschappij hierop en de oproep in de Telegraaf ‘Wonderkinderen gezocht’. –

Dorien Kok
http://DorienKok.nl

Anders zijn.

Geef een reactie

Rood haarOp weg naar huis na een bijeenkomst over hoogbegaafdheid speelde de zin ‘een vloek of een zegen’ door mijn hoofd.

Een andere groep mensen waar de zin ‘een vloek of een zegen’ regelmatig op zal komen is de roodharigen. Rood haar is de meest zeldzame haarkleur bij de mens, gemiddeld maar 1% van de wereldbevolking heeft rood haar.

Klinkt misschien raar om deze twee groepen te vergelijken, maar voor beide geldt: het is aangeboren: ze zijn anders, alleen is de herkenning van het anders zijn bij roodharigen duidelijk visueel.

2-3% van de wereldbevolking is hoogbegaafd. Hoogbegaafdheid herken je – als het kind zich tenminste goed ontwikkeld – niet aan de buitenkant, maar vanuit interactie. Dan is het nog de vraag of je het herkent. En ook of je het niet vertaalt naar een andere conclusie.

De ontwikkeling van de hersenen verloopt bij een hoogbegaafde anders, er worden meer neurobanen ontwikkeld dan bij een niet hoogbegaafd iemand. Er zijn dus meer verbindingen in de hersens aanwezig. Dit betekent dat het hele denk- doe- en leer- en ontwikkelingsproces anders verloopt. Iets waar je als kind niets aan kunt doen, je hebt het meegekregen uit je familie.

Afhankelijk van waar je bent in de wereld is er sprake van eigenlijk geen roodharigen tot 13% in Schotland. Van verre herkenbaar door de bleke huid, van dichtbij aan vaak bijkomende sproeten. Van diep koperrood tot bleek oranje. En dat omdat je simpelweg twee genen hebt voor rood haar.

Erfelijkheid speelt dus bij beide een grote rol. Je kunt iemand niet hoogbegaafd maken – ook al denken velen dat de ouders dat express doen, net zoals je iemand geen echte roodharige kunt maken. In de praktijk vrijwaart de erfelijkheid en dat je er dus niets aan kunt doen je echter niet van buitensluiting en jarenlang geknok tegen discriminatie ten spijt.

Zowel roodharigen als hoogbegaafden lopen tegen bepaalde zaken op: anders zijn dan de rest is een issue in deze maatschappij. Het valt bij de kinderen zelf ook al op jonge leeftijd op dat ze anders zijn. Niet alleen vanuit eigen inzicht, maar ook omdat de wereld om hun heen heel duidelijk aan geeft dat dit zo is: door buitensluiting, pesten en benoeming: ‘stoplicht! Wanneer spring je op groen’ of ‘vuurtoren’ als je rode haren hebt, ‘nerd’ en ‘geek’ bij een slim kind.

Oorzaak? De mens is een groepsdenker, vanuit de gedachte van harmonie en veiligheid. Het is buigen of breken: meedoen of afvallen. Dus: je haar verven of je gedrag aanpassen.

Ditzelfde zien we in de dierenwereld. Wie niet lijkt op de groep, er anders uit ziet of anders denkt hoort niet bij de groep. Dit om de groep sterk te houden. Wie anders is, is een bedreiging voor de groep. De groep heeft altijd gelijk, zelfstandige keuzes maken is lastig als je in een groep zit. Een enkele individu uit de groep die wel open staan voor hen die anders zijn worden gezien als niet loyaal aan de groep, is ook een bedreiging. Een groep is als een blok, het heeft geen veerkracht.

Zij die anders zijn willen natuurlijk ook bij een groep horen. Ook zij willen harmonie en veiligheid. Maar wat als er weinig gelijken (peergroep) is, moet je jezelf dan maar aanpassen om er alsnog bij te horen?

Voor een roodharige stopt het hier, aanpassing is niet mogelijk – buiten het verven van je haar. En dan blijven de sproeten en bleke huid nog over. Voor een hoogbegaafde ligt dit anders: mede door de aangeboren extra alertheid richting de omgeving en visie op hoe de buitenwereld in elkaar steekt weet een hoogbegaafde welk gedrag te tonen om er schijnbaar bij te horen. Schijnbaar, ze blijven immers anders dan de groep. Daarbij is er een gigantisch groot risico op verlies van eigen identiteit.

Wat lastig is dat tegenstellingen elkaars taal vaak niet spreken, zowel echt de taal als de onderliggende boodschap. Het woord hoogbegaafd zegt niet dat diegene die niet hoogbegaafd is dom is. Zo wordt het echter vaak wel gelezen.

Gelukkig zijn er genoeg plaatsen in de wereld waar ook buitenbeentjes wel kunnen opbloeien. In meer primitievere volken worden buitenbeentjes, zoals albino’s of mensen met huidziektes, veel harder buitengesloten dan wij doen in onze randstedelijke sociotopen. Op veel plaatsen in de wereld, bijvoorbeeld grote steden, zijn we onze primitieve neiging tot groepsconformatie aan het ontgroeien.

Wanneer mensen zich niet bedreigd voelen, gewend zijn aan uitzonderingen of geleerd hebben om hun natuurlijke instinct tot buitensluiten te overstijgen, krijgen ook minderheden de kans om te floreren. Zo worden veel roodharigen juist geroemd om hun prachtige koperrode lokken. Gelukkig maar, want anders-zijn kan voor de hele maatschappij van onschatbare waarde zijn.

Als wij als volwassenen het belang van anders zijn uitleggen aan onze kinderen, een voorbeeld zijn daarin. Dan wordt anders zijn gewoon, wat het eigenlijk ook is.

Als je goed nadenkt over ‘anders zijn’ realiseer je dat dit onderdeel is van de natuur: links – rechts, ying –yang, groot – klein, jong – oud, goed – kwaad. Allemaal natuurlijke tegenstellingen die los van elkaar niet kunnen bestaan en benodigde diversiteit geven. Zonder hoog is er geen laag. Die diversiteit zorgt er voor dat de wereld zich blijft ontwikkelen.

Iedereen heeft unieke kenmerken. Alles is echter op de een of andere manier met elkaar verbonden, we vullen elkaar aan of remmen elkaar af indien dit nodig is. Verbinding is dus belangrijk om allemaal staande te blijven. Hoe groter de diversiteit binnen een systeem, hoe veerkrachtiger het is. Juist diversiteit geeft harmonie en veiligheid.

We moeten werken aan een samenleving waarin mensen zich niet meer bedreigd voelen door andermans ‘anderszijn’. Kun je jezelf open naar anderen opstellen en de ruimte geven, kunnen we elkaar aanvullen en versterken.

Dorien Kok
http://DorienKok.nl

Met dank aan Francisca Eitjes.