In juni 2016 verscheen het CPB rapport ‘Kansrijk Onderwijsbeleid’, met daarin de conclusie: ‘Het gericht coachen van docenten: ‘Sociale vaardigheden zijn vaak een ondergeschoven kindje; er wordt vaak wat lacherig over gedaan. Maar het draait allemaal om de klik die een leerkracht heeft met een leerling.’

In antwoord op het CPB rapport: leraar van het Jaar 2015-2016 Wouter Siebers is ervan overtuigd dat een ongemotiveerde leerling vaak terug te voeren is naar hoe iemand voor de klas staat. ‘Onderwijs gaat voor mij over contact, vertrouwen en ontwikkeling. En het begint allemaal met het contact tussen de leerkracht en de leerling, dan pas kan je door.’

Voor mij ‘een waarheid als een koe’, die ik graag illustreer met een zeer actueel voorbeeld uit mijn praktijk.

Ik gaf kortdurende begeleiding aan F., een 7-jarige jongen, die niet gelukkig is op school. Ik ben ‘ingevlogen’ om te kijken naar zijn schoolse vaardigheden en hoe die versterkt kunnen worden. Zijn moeder heeft mij in de intake zijn verhaal verteld.

In mijn eerste afspraak met hem en zijn moeder zie ik zijn wantrouwen naar mij. Ik vraag hem hoe het met hem is, thuis en op school. Ik zie hem denken, ‘kan ik echt vertellen wat ik wil vertellen’. Na een kleine aanmoediging stort hij zijn hart uit. Zijn moeder bevestigd zijn verhaal: hij voelt zich niet gezien en gehoord op school. ‘s Morgens is hij niet naar school te krijgen, na school is hij alleen maar verdrietig. De klas is druk, het schoolwerk te makkelijk en hij heeft het gevoel dat juf hem niet hoort als hij wat vraagt of zegt. Zijn schoolresultaten zijn ook niet best te noemen. De leerstof beklijft momenteel duidelijk niet.

Na afloop heb ik een lang gesprek met de moeder. Gelukkig heb ik geen direct aansluitende afspraak in mijn agenda staan. Ik geef adviezen mee voor het reeds ingeplande gesprek met de leerkracht en de IB-er. Het is zeer duidelijk dat zij om tafel moeten met F. zelf, zodat ze zijn verhaal horen en begrijpen dat er iets moet veranderen.

De moeder is als ik 2 weken later weer kom zeer positief over het gesprek met de leerkracht en de IB-er. Er wordt een afspraak ingepland met F. Hij verteld er blij verrast over. Zijn moeder zal er bij zijn, om hem te steunen. In die sessie zie ik een blij kind, dat open staat.

Als ik voor de 3de keer kom is het gesprek geweest. Ik zie een kind dat nu echt op standje groei staat: hij voelt zich gehoord. Met de leerkracht zijn afspraken gemaakt. F. staat nu elke ochtend uit zichzelf al klaar om naar school te gaan. Hij vindt school weer leuk, puur door dat gesprek. Het werken met hem gaat super. Hij staat open voor mijn input, ik zie hem onder mijn ogen groeien.

Twee weken later tref ik een ‘ander’ kind dan de vorige keer. De groeistand is niet zichtbaar meer, eerder het tegenovergestelde. Na een week was de conclusie van zowel F. als de moeder dat de leerkracht zich niet aan de afspraken hield, aan geen enkele. Dit heeft een zeer negatieve inpact op F.

Ik heb weer een heel lang nagesprek met de moeder. Een nieuwe afspraak met de leerkracht en IB-er staat ingepland. Help haar om meerdere routes te bepalen, ook voor als ze niet verder komen op deze school. De moeder sluit ons gesprek af met ‘gelukkig is het bijna zomervakantie…., misschien volgend jaar bij een andere leerkracht’

Het is echt zo dat groei bij een kind begint bij de leerkracht, dat contact, vertrouwen en ontwikkeling startpunten zijn om een kind in standje groei te krijgen. Natuurlijk is een klik tussen leerling en leerkracht niet altijd automatisch verkregen. Echter, om nogmaals met de woorden van Wouter Siebers te spreken: ‘Een leerkracht moet op professioneel niveau in staat zijn om met iedere leerling een klik te hebben. Ook met de leerling waar het moeilijk mee gaat.’

Bewustwording bij de leerkrachten zelf over het wel of niet een klik hebben bij een kind is het startpunt, waarna je kunt gaan kijken of je jouw groeikrachten bij het kind direct in kunt zetten voor contact, vertrouwen en ontwikkeling of dat je hulp nodig hebt van je collega’s of externe experts – vanuit observatie in de klas en coaching.

Het begint dus bij bewustwording. Daarnaast kun (en moet) je echter als school ook systematisch inzetten op coaching van je leerkrachten.

Dorien Kok
http://DorienKok.nl